Willem III in tin

Gevonden op de website van het nationale tinnen figuren museum, Koning Stadhouder Willem III.


Picture of a 120mm flat of William III at the dutch national tin figure museum.

Grave 1674

De stad Grave was al in de tachtigjarige oorlog het slachtoffer van belegeringen. In de Guerre d'Hollande werd de stad door de Fransen belegerd en in 1674 weer door de Unie ingenomen. Het beleg werd uitgevoerd onder leiding van Rabenhaupt, en was in het begin geen succes. De stad was versterkt door de Fransen en door de traditionele wijze van naderen, konden de belegerden diverse malen uitvallen doen. Pas de komst van Willem III met extra troepen zorgde voor een einde van het beleg. Van Rabenhaupt had ik beter verwacht. Het tweede plaatje is een legenda. het is me even duister of die nou bij deze plaat hoort, maar het mooie is dat et laat zien wie bij de belegering betrokken waren:

Staatse zijde:

Zijne Excellente Willem III
Col Kirkpatrick, Regiment Schotten van Scott of Bucleuch
Frederik Casimir, Prins van Koerland, Regiment van Coerland
(Lt-)Col Wijnbergen, Regiment van Wijnbergen
Col Golsteyn, Regiment van Golstein
Zijne Excellentie Rabenhaupt
Brandenburgers, Reg Lehndorf?
Col Hendrik van den Clooster, v/h Regiment Wijnbergen?
Col Ulenbourg ?


15 batterijen geschut
3 batterijen mortieren



The city of Grave had to endure several sieges, two of them in the eighty years war and two in the Guerre d'Hollande. The siege in 1674 was led by Rabenhaupt, which wasn't quite a succes as the French several times managed to attack the State's troops, mainly caused by an outdated way to approach the city. Only when William III showed up with extra troops, the French garrison surrended, by order of Louis XIV himself. The list is based on a legend, connected with another plate of the siege, and lists the commanders and thus the regiments.

Dese bekommerlijke tijden ~ These times of sorrow

Op 2 juli a.s. promoveert Albert Buursma in Groningen op een onderzoek naar armenzorg in Groningen. Uit het persbericht van de RUG:

Minder conjunctuurgevoelig

Oorlog en vrede hadden grote invloed op de armenzorg. Als garnizoensstad herbergde Groningen in vredestijd grote aantallen werkloze soldaten; in oorlogstijd bleven hun vrouwen en kinderen berooid achter. Toch maakten er relatief weinig mensen gebruik van de armenzorg: rond 1700 maar zo’n zeven tot tien procent van de bevolking; in andere steden kon dat oplopen tot twintig procent. Een harde verklaring heeft Buursma niet. “Er was niet veel nijverheid in Groningen, zoals in een vergelijkbare stad als Leiden. Groningen was meer op landbouw georiënteerd, en daardoor misschien minder conjunctuurgevoelig.”

Het plaatje is van het boter- en broodhuis bij de Martinikerk.

~

On july 2nd Albert Buursma will defend his doctor thesis on charity in the province of Groningen in the 16th and 17th century. From the website of the RUG:

'War and peace had a great influence on charity. As a garrison city, Groningen harboured a lot of unemployed soldiers in peace-time. In times of war, women and children were left behind in poverty. Stil, relatively few people were depending from charity. Around the year 1700 about 7 to 10% of the people , in other city that could rise to 20%. Buursma doens't have a good explanation for it:"There was no industry in Groningen, like in the city of Leyden. Groningen was more depending on agriculture and maybe less sensitive to the economy."

The picture is of the 'butter- and breadhouse', where said goods were delivered to the poor and needing.

Nieuw Amsterdam ~ New York

Vierhonderd jaar geleden zeilde de WIC naar het Nieuwe Continent, wat weer aanleiding gaf tot de stichting van de stad Nieuw Amsterdam, later New York. Interessant het grote verschil tussen de engelse wiki en de nederlandse.

Four hundred years ago, the dutch west indies company sailed to the new continent, which eventually led to the settlement of Nieuw Amsterdam, later New York. Interesting differences on the dutch and english wiki on the New Netherlands.

Jonathan Israel

The Glorious Revolution of 1688-91 was really a Dutch invasion; this distortion of the facts reflects our narrow view of Britain's past, argues Jonathan Israel



Al eerder passeerde Jonathan Israel de revue, maar bovengenoemd artikel is natuurlijk wel erg leuk om te lezen. Op de Spinoza site vond ik een biographie, een recentie van Parker vind je hier en een TV uitzending vind je hier. Leuk intro!


~~

Jonathan Israel was mentioned earlier in my blog and in the links above you can find his article on the Gloriuous revolution, a biography on the Spinoza website, a review by Parker and an interview.

Utrecht 24 juni 1672

Mooie prent hier van de inname door de Fransen van de stad Utrecht. Het is helaas een flash-bestand als je een groter formaat wilt.

~~

Nice pic in jpg format of the capture of the city of Utrecht. Larger pics are in flv format.

Blauwe Garde

De Blauwe Garde wordt in Nederland nagespeeld en is in aankomende september te zien in het Legermuseum in Delft. Het plaatje is natuurlijk niet van de Blauwe Garde.

Overigens, hier een lijst met regimenten en garnizoensplaatsen.
~

The Blue Gard is reenacted in the Netherlands and can been seen next september in the Dutch Army museum. The picture isn't one of the Blue Gard.

By the way, here is a list of regiments and their garrisons.

Kassel 1677

" En 1677, le 11 avril, a été livré dans cette plaine une bataille désive. Elle fut cause de l'annexion de cette contrée à la France".


Op het webblog van Ralphus vond ik een verwijzing naar het boek 'Princes, posts and partisans', van George Satterfield, wat ik nu aan het lezen ben.

Ik bleek niet helemaal onvoorbereid te zijn: In het boek Rampjaar had ik al gelezen hoe het Franse bezettingsleger de provincies Utrecht en Gelderland afperste en dat het in de Zuidelijke nederlanden, waar het boek van Satterfield over gaat, een graadje erger zou zijn, was dan ook geen verbazing.

Het boek behandelt onder meer de Franse strategie de kosten van de oorlogen volledig af te wentelen op de bevolking van de bezette gebieden, plus daarnaast de zeer succesvolle strategie van doorsnijden van bevoorradingroutes voor er met een beleg
werd begonnen door raids, plunderen en brandschatting.

Wat me wel een beetje verbaasde waren de grote stappen die Satterfield nam in zijn inleidende hoofdstukken en zijn op het eerste gezicht nogal pro-franse insteek. Ik vind het overigens helemaal geen probleem als er een nieuw gezichtspunt wordt aangegeven, maar de manier waarop Willem III als een grote sukkel wordt neergezet is eigenlijk wel bijzonder. Hij zou ook geen enkele veldslag gewonnen hebben en zijn belegeringen waren of zeer kostbaar (Grave) of mislukten gewoon.

Het gebeurt wel vaker dat een veldslag door beide partijen als overwinning wordt geclaimd, maar in de Frans-Hollandse oorlogen is dit schering en inslag. Een normale discussie hier over voeren op bijvoorbeeld wiki is niet mogelijk en als je zoekt op het net naar de Slag bij Cassel, vind je meestal dat de Fransen de slag wonnen. Mijn van Nimwegen geeft daarentegen de uitslag 'onbeslist'.

Je krijgt overigens ook veel verwijzingen naar de 'bezetting van Frans(!)-Vlaanderen',vooral van Vlaams Nationalistische hand, die in 1677 na de slag zou zijn begonnen. Tja. Wanneer was ook al weer de vrede van Nijmegen? En wie was ook al weer officieel de baas in Frans-Vlaanderen?


~~~~

On Ralphus weblog, I found a reference to 'Princes, posts and partisans', by George Satterfield which is now my bed time reading.

I was not unprepared for the book: from the 'Rampjaar book, Í know of the ways of the French occupying army to extort the provinces of Utrecht and Gelderland for money and that the situation would probably be worse in the Spanish Netherlands, was hardly a surprise.

The book deals with the French strategy to divert the costs of war on the occupied territories and also deals with the succesful strategy to isolate cities before a siege by cutting it's supply lines and devastating the surrounding countryside.

I was a bit surprised and a bit disappointed by the large steps Satterfield took in his opening chapters and his rather pro-french attitude. I don't mind a new view of matters, but the way William III is described as a loser, that's a bit too far. He never one battles and his sieges were all unsuccesfull or too bloody like Grave.

It's not unusual that both sided claim victory after a battle, but in the Guerre d'Hollande it's almost usual. On wiki I even tried (yeah..stupid) to discuss matters, but to no avail. Take the battle at Kassel, most wiki's name it a French victory, but van Nimwegen calls it 'undecided'.

And speaking of Kassel, most references to the battle seem to come from Flemish Nationalist sites about the loss of 'French(!)-Flanders' after the battle of 1677. Now...who was in charge of the Spanish Netherlands then? And when was the Peace of Nijmegen?

Friesche Waterlinie ~ Frisian Water Defence Line

Bij het opgraven van de Bekhofschans vond men een affuit en in samenspraak met het Legermuseum is het hele ding gerestaureerd. Hij staat nu op wacht in het Friese plaatsje Oldeberkoop.

Meer over de Friese waterlinie hier, hier, bij Tresoar, en bij Noorderbreedte.


~

The picture above is of a gun that is now in the Frisian village Oldeberkoop. The gun itself was found after digging up the Bekhofschans, and the carriage was reconstructed in c0orporation with the Dutch Army museum. I have posted some nice links in dutch above about the Frisian Defence Waterline that streched from the Zuiderzee to the Dollard, so covering three 'Provinces'.

Speaking of Provinces. The word 'Holland', is usually used as a 'pars pro toto', for the Netherlands. The period I am talking about, is the period of 'The Dutch Republic', which wasn't a republic but a confederation of seven republics, being Holland, Zeeland, Utrecht, Guelders, Groningen, Friesland and Overijssel.

The representatives of the Provinces confered in The Hague as 'Staten Generaal'. Most of the times relations between the Provinces were good, but could get awkward when it came to money affairs, which didn't make the United Provinces a quick reaction force.

A very short wiki here, from the looks of it based on the works of Israel and Schama. (Tut tut, we all know now that the Republic was a major power up the 1750's!)

Like Geoffrey Parker though, they are historians that recieved a lot of criticism in the Netherlands, for different reasons: Parker for negating the particularities of the Low Countries, Schama for focussing too much on one group and his use of sources, and Israel for his revisionist ideas about the separation of the Netherlands.

Uniformen ~ Uniforms

Van de webstek van het Provinciaal Historisch Centrum Zuidholland:

"In 1702 werd besloten dat de door Holland betaalde militairen nieuwe uniformen moesten krijgen. Vele lakenhandelaren waren geïnteresseerd in deze opdracht. Zij stuurden stukken stof op om te laten zien waar ze de uniformen van wilden maken. Een speciale commissie besprak de voorstellen van deze handelaren. Na 300 jaar zijn de stukjes stof nog in zeer goede staat, zo blijkt uit het dossier dat indertijd door de commissie werd aangelegd en bewaard is gebleven. De ‘lakense’ stof was niet bepaald zacht en soepel, maar eerder dik en kriebelig."


From the website of the provincial historical centre of South- Holland:

"In 1702 it was decided dat the soldiers payed for by Holland should recieve new uniforms. Many traders in wool were interested in this assignment. They sent samples of cloth to show where the uniforms could be made of. After 300 years the pieces of cloth are still in good condition, as can be proven from the file that the commission made of it. The cloth wasn't soft or accomodating, but thick and itchy.

Studentenvaandel ~ Students Flag

In het Groningse Universtiteitsmuseum wordt een vlag bewaard van de studentencompagnie die actief was in 1665 en 1672. Het vaandel was een gift van de universiteit aan de compagnie en gelet op het feit dat een aantal studenten mee ging in de winter naar Coevorden, zou dus op het schilderij van Wouwermans best dit vaandel kunnen staan. Ik heb dankzij een heel lieve medewerkster een schermfoto kunnen nemen en hoewel het vaandel op de zwart/wit foto donker lijkt, is dat dus niet zo.

Het vaandel is geel, gemaakt van zijde, met in de vier hoeken taken om het provinciewapen van Groningen heen. In het midden het gekroonde wapen van de universiteit in een lauwerkrans. Boven de tekst 'Deo Pat..', waarschijnlijk 'Deo Patria', en onder is het woord 'Academia' te lezen.

In the Groninger University Museum a flag is kept of the Company of Students that were active in 1665 and 1672. The flag was a gift from the university to the students and I know of sources that state that some students went to Coevorden in winter 1672, so it might be possible that the flag shows up on the Wouwermans painting. A very generous lady at the museum kindly granted me permission to take some screenphoto's of a colour photograph and although on the b/w pic the flag looks dark, it isn't. The flag is yellow, and made out of silk. The pictures are painted on.

In the four corners branches surrounding the provincial weapon of Groningen. In the centre the crowned weapon of the University and above the text 'Deo Patr..' (Deo Patria?) and underneath 'Academia'.

Uytleggers

Toch nog twee plaatjes gevonden van uitleggers, beide in het boek van Luc Panhuysen. Ze komen uit de Collectie Atlas van Dreesmann, een onderdeel van de beeldbank Amsterdam.



Well, I managed to find the pics of the small gunboats, I took them from the 1672 book of Luc Panhuysen. The pictures can be found in the Collection of Dreesmann, from the Archives of the City of Amsterdam. The excellent image archive of the city can be found here.

Deser Landen Crijchsvolck ~ This land's soldiers

Op naar de Waddeneilanden voor vakantie, naar de nieuwe boekhandel in Sneek en daar kocht ik 'Deser Landen Crijghsvolck', van Olaf van Nimwegen, het tweede boek in een serie over de Nederlanden in de Gouden Eeuw. (Het eerste boek was 'Krijgsvolk' van Erik Swart).

Ik heb het boek nu drie keer gelezen en het is, als je je bezig houdt met de periode 1650-1750, gewoon verplichte kost, te meer omdat van Nimwegen vaak met nieuwe inzichten komt, zoals zijn stelling dat de Republiek zelfs tot 1751 een grote mogendheid was. (Niet in dit boek, maar in 'De republiek als grote mogendheid')

Dit boek verdient een vertaling in het Engels, omdat het laat zien dat het de Republiek was die in zijn uppie Lodewijk XIV tegenhield en tot aan Lodewijks dood de gangmaker, motor en hand tot zijn ondergang was. Jammer voor je, Marlborough.

Oh ja, ook nog mooie plaatjes 'uit de eigen collectie van de auteur.' Het is niet eerlijk.

~

On my way to the Wadden Isles, I bought 'Deser Landen Crijghsvoclk' in the then renewed bookshop in Sneek. It's the second book in a series of four on the Dutch Golden age and the military aspect of it.

I have read the book now three times (at least) and it's obligatory reading for anyone interested in the period 1650-1750. Dr Van Nimwegen makes new insights like his statement that the Dutch Republic was a major power up to 1751.

This book deserves a translation into English because it shows that it was the Dutch Republic that - initially on it's own - stopped Louis XIV, and until his death was the motor for his final downfall. Sorry Marlborough.

PS The books contains some nice pictures 'from the collection of the author'. I am very very jealous...

Andere Tijden

Het VPRO/NOS programma 'Andere Tijden', wijdde reeds in 2000 het nodige over het Rampjaar. De link is hier, met meer links naar programma's, waaronder een reportage over het verblijf van Lodewijk XIV in Slot Zeist.

Dutch television made some items about 1672, starting in the year 2000. Link is here, unfortunatly all in Dutch. There is an interesting item about the stay of Louis XIV in Castle Zeist.

Willem III bij de waterlinie ~ William III at the Waterfrontier

Het plaatje is een 'schoolplaat' van Stadhouder Willem III bij de Hollandse Waterlinie. Ik weet niet zeker of de schoolplaat nu iets typisch Nederlands is en of ze nog steeds gebruikt worden, maar deze platen zijn natuurlijk een geweldige vorm van aanschouwelijk onderwijs en ze zijn ook buitengewoon mooi. We zien Willem III met zijn 'Garde', te herkennen aan de 'W', instructies geven aan waarschijnlijk een burger. Op de achtergrond rechts een zogenaamde 'Uytlegger', een platboom met kanonnen er op. Nu ben ik zelf zo oenig geweest een plaatje uit 1672 met een uitlegger te laten verdwijnen op mijn PC, maar deze bootjes werden wel degelijk en met succes ingezet.

~

The above picture is a poster size plate that was used in Dutch schools to brighten up history lessons. I am not quite sure if they are typically Dutch and if they are still used, but these plates did ignite the imagination and most of them were quite good as well.

The plate shows William III and his 'Garde', in their blue uniforms with the 'W' on it giving instructions to a civilian looking person. Right in the back on the water a so called 'Uitlegger', or 'Uytlegger in 1672 spelling', a small gunboat that was used effectively on the Waterline.

Despereert niet ~ Don't despair

Mijn grootvader was een echte calvinist. Conservatief, en "God, Nederland en Oranje" was een heilige drie-eenheid en dat weerspiegelde zich in zijn boekenkast: de Bijbel, W.G. van der Hulst, K. Norel, en op geschiedkundig vlak 'Despereert niet', de werken van de neven Algra, omschreven als 'gereformeerde geschiedenis'.

De werken van Algra & Algra zijn overigens hier te vinden. Ook over de zeventiende en begin achttiende eeuw hebben ze veel fraais geschreven, onder meer over de aanslag op Aardenburg, zie hieronder.

'Despireert niet' was overigens het motto van Jan Pietersz Coen. Coen was een nogal 'rücksichtlose' kapitein die het bij de Engelsen verknalde door op Ambon een paar te laten onthoofden, wat één van de redenen was voor de Eerste Engelse Oorlog.

My late grandfather was a stout calvinist. Conservative and his trinity was 'God, Country and the House of Orange', and it refelcted on his bookshelf: the Bible, W.G. van der Hulst (a Dutch children book writer of protestant origin), K.Norel (also a writer of protestant origin) and the works of the nephews Algra, whose works you van find on the Digital Library of Dutch Literature.

'Despereert niet' or 'Dont despair' was also the motto of Jan Pietersz ('sz' is an abbrevation of 'zoon', so it means 'son of Pieter' Coen, who did some bad things to the English on Ambon, which were one of the causes of the First Anglo Dutch War.

Aardenburg

In juni 1672 trok een Franse commandant op eigen initiatief naar Aardenburg in Zeeland. Zijn plan de vesting te bezetten mislukte jammerlijk. De burgerij en zo'n 250 soldaten verweerden zich met succes tegen 6000 Fransen.


In June 1672 a French commander tried to attack the city of Aardenburg in the Province of Zeeland. His attack failed miserably: citizens and about 250 soldiers defended the city against 6000 Frenchmen

Kaarten Maps

De UB van de RUG heeft op haar website kaarten ondergebracht, waaronder die van de stad Groningen vanaf 1575. Op deze website ook de volledige print met tekst van het beleg, waarschijnlijk gemaakt in 1672.



The University Library has placed some maps on their website here. It includes maps of the City of Groningen, from 1575, and also a plate of the siege of 1672, but this time with the accompagning text, revealing 'who is who' on the map.

Rampjaar 1672

Kijk, wat een verrassing! Een nieuw boek over het jaar 1672 door Luc Panhuysen. De uitgever beschrijft het boek als volgt:

Spannende, meeslepende geschiedenis van de grootste crisis van de Gouden Eeuw
Het jaar 1672 staat in de Nederlandse geschiedenis gegrift als het Rampjaar. In dat jaar werd de Republiek overrompeld door een gecombineerde aanval van de Franse koning, de Engelse koning en de bisschoppen van Münster en Keulen. Sinds de Romeinen had Europa geen groter leger aanschouwd; het laatste uur voor de Republiek leek aangebroken. Hoe kwam het dat het land toch overleefde?


Surprise, surprise! A new book on 1672 by historian Luc Panhyusen. The publisher descibes the book as an:

'Exciting, breath taking history about the largest crisis of the Golden Age. The year 1672 is decribed in Dutch history as the Disaster Year. In that year the Republic was crushed by a combined attack of the French king, the English King and the Bishops of Munster and Cologne. It was the largest army since Roman times, the final days of the Republic were at hand. How was it possible that the nation survived?

Zeepost

De Engelsen en de Nederlanders hebben veel zeeoorlogen met elkaar gevoerd. Over en weer werden schepen gekaapt en zaken in beslag genomen. Zoals de post bijvoorbeeld. De nederlandse journalist Roelof van Gelder onderzocht deze post die bij de engelse admiraliteit terecht kwam en bundelde ze in 'Zeepost'. Een fraaie inkijk in het dagelijkse leven in de 17e en 18e eeuw.


De English and the Dutch fought several wars at sea, and both sides confiscated ships and goods like the mail, which ended up in the archives of the British Admirality. Dutch journalist Roelof van Gelder selected severla of these letters and published a book 'Zeepost', 'Sea mail', a very nice look on daily life in the 17th and 18th century.