Straatsburgse schutterij ~ The civil militia of Strasbourg

Dit is een boek dat ik al een tijdje zocht: een boek over de schutterij van Straatsburg op het einde van de 17e eeuw. Een van de problemen is dat google books het boek niet opgeeft vanuit Nederland, zodat het via archive.org moest, waar het wel doodleuk als google book te vinden is!

Het bevat onder meer gegevens over de officieren en onderofficieren van de vrije Rijksstad in de Elzas, maar ook hun vaandels en dat is interessant want gegevens over vaandels uit die periode zijn erg schaars. Straatsburg, eind 17e eeuw een relatief vrije stadsstaat, lag ook op het kruispunt tussen Duitsland, Frankrijk en de lage landen, zodat we wat meer vergelijkingsmateriaal hebben voor verder onderzoek.

Opvallend: de motto's, de gepantserde arm uit een wolk, en de vlammen, die bij veel legers uit die tijd voorkomen. De compagnien waren ook opvallen groot, vaak meer dan 100 man.

~

This is a plate of a book that I looked for quite some time: a book on the civil militia of the Free City of Strasbourg, in the Elzas. The city could remain independent up till the 1690's, and that wasn't the fault of the quite large militia. Down the book and enjoy the list of officers and the beautiful flags, which show a great similarity to other militias and armies.

Knötel

De platen van Knötel zijn al eens eerder aan de orde geweest, en bovenstaande heren uit Hannover komen van de weinige platen uit de 17e eeuw van Richard Knötel die verder hier te vinden zijn. Erg veel 19e eeuws.

Op archive.org: Knotel's Handbuch der Uniformkunde Raar, niet via google books te vinden.

~

One of the few 17th century plates by Richard Knötel representing the 17th century, being troops from Hannover, Germany. More of his works here. Most of the plates in this series of books are 19th century ones.

On archive.org you can find Knötel's Handbook in German.

Europeana

Een internationale database vol Europees erfgoed: Europeana. Daar word ik hebberig van. "Lodewijk XIV voor Utrecht" - Charles le Brun (1619-1690) (C) RMN - Michèle Bellot

~

European culture in abundance: Europeana. Makes me feel greedy. "Louis XIV at Utrecht" - Charles le Brun (1619-1690) (C) RMN - Michèle Bellot

Vlaggen te koop ~ Colours for sale

Bijzonder website hier, met vlaggen en vaandels uit alle landen, vond er ook een paar Nederlandse, die volgens mij uit Het Staatse Leger komen.



A commercial website here, with a lot of plates of flags, and you can check out the previews as well. I noticed some familiar dutch flags, that look like they are taken from the series Het Staatse Leger. (or shortened HSL, the series on the States' Army 1568-1715).

The above flags are described as 'British Flags' and probably are ECW flags .

Türkenbeute

In de boekhandel viel mijn oog op Andrew Wheatcroft's "De vijand voor de poort - De Habsburgers, het Ottomaanse Rijk en de Slag om Europa" en ik moest stante pede denken aan dit prachtige virtuele museum.

~

In the bookshop I saw a copy of Andrew Wheatcroft's "The Enemy at the Gate - Habsburgs, Ottomans and the Battle for Europe" which reminded me instantly of this beautiful virtual museum.

Cruso Military Instructions for the Cavalry

Hadden we eerder het handboek voor de infanterie, op EEBO is ook het handboek van Crusoe over de cavalerie te vinden. EEBO bereik je onder meer via universiteitsbibliotheken, of via de KB.

~
For those who aren't aware of it: EEBO is a goldmine for historians, wargamers, linguists and well..probably a lot of others as well. We mentioned the infabtry handbook earlier, this time we focus on the cavalry handbook by Cruso, from the 1620'a, but still in print 60 years later! Lot's of tips, instructions and pretty pictures for the budding cavalry colonel.

Boem! ~ Booom!

Nog wat foto's van Bourtange, ditmaal genomen met een spiegelreflexcamera. Op 31 juli a.s. is er Molendag en op 14/15 augustus is er een Vestingdag gebaseerd op Middeleeuwen/Renaissance.


Some more pics of the firing of the two guns.

Blue Moon 15mm miniaturen

Nieuw van Blue Moon miniatures uit de USA, 15mm 'Marlburians', dus veel figuren met 'tricornes' en lange jassen. Blue Moon heeft te maken met Old Glory, en het grote nadeel van deze firma is, dat de kwaliteit te wisselend is. Nu is 15mm sowieso al niet mijn ding, maar ook deze figuren kunnen veel beter.



News from Blue Moon miniatures from the USA, a 15mm Marlburian range. Unfortunatly Blue Moon suffers from the same problems parent company Old Glory has: quality. Some of the ranges are original and well designed but some others are, well... not. Fortunatly 15mm is not my scale for this period as these mini's could do a lot better.

Bourtange 2010 IV

Commandant Prott, pieken en een vitrine met gebruiksvoorwerpen.

~

Anno Domini 1672 fortress commander Prott, pikes and some utensils.

Bourtange 2010 III

Thomas Venn's Military Handbook 1672

Een fors boek maar compleet boek uit 1672 (!) te vinden op EEBO, voor de beginnende en ervaren legercommandant, met exercities, opstellingen en adviezen over vaandels.

~

If you don't have access to EEBO, this is one of the reasons you should: a 300 + paged book form the year 1672 on weapons, exercises, how to make camp, which colours to use et. etc, THE handbook for beginning and experienced commander and captains, written by Thomas Venn.

Bourtange 2010 II

Een van de vele harnassen, musketten en een deel van maquette. Voor zo ver ik het kon bekijken komt het wapentuig uit een museum in Emden.

~

Some pics of the exhibition, on loan from a museum in Emden, and a detail view of the model, showing the mill.

Zilver - Silver

Lodewijk XIV liet zijn zilveren speelgoedsoldaatjes in 1715 omsmelten vanwege de economische crisis. Ik vraag me af van wie deze twee zilveren soldaatjes uit ca. 1700 waren, nu in de collectie van het Historisch Museum Arnhem.



~

Louis XIV had an army of silver toy soldiers, which was melted down during the economic crisis of 1715. I wonder to whom these two silver soldiers (dated ca. 1700) belonged, which are in the collection of the Historisch Museum Arnhem.

Menno van Coehoorn

Op 20 juli 1747 startten de Fransen het bombardement op de door Menno Baron van Coehoorn ontworpen vesting van Bergen op Zoom. Aan zijn ontwerp lag het overigens niet dat de vesting viel, meer info daarover hier.



~

Today in 1747, the French started their bombardment on the fortress city of Bergen op Zoom, a fortress designed by the great Menno Baron of Coehoorn. It wans't his design that caused the fall of the fortress in a war, in which the Republic was dragged by the English.

Picture is (c) Rampjaar 2010.

British Museum

Van Harry Perton kreeg ik de tip om eens te kijken op de website van het British Museum: heb je namelijk een fraaie afbeelding gevonden, dan kun je na registratie, een mid-res scan krijgen van de afbeelding en hem reproduceren. De bovenstaande prent is ongeveer 1,5 MB. Helaas is dat niet genoeg om alle details te zien: je kunt nog net de zwaantjes zien op een van de Munsterse vaandels. Een uitermate lovenswaardig initiatief overigens.

(Plaatje (c) British Museum)



Mr Harry Perton kindly pointed me to the website of the British Museum: after creating an account you can get mid-res resolution copies of the pictures, and you can use and reproduce them non-commercially for free. The above pic of the siege of Groningen is about 1,5 MB in size and unfortunatly, this isn't enough to catch all the details: if you look very carefully you can barely distinguish the swans on a Munster banner. Of course this is a great initiative, which I laud gracefully.

(Pic (c) British Museum)

Bourtange 2010 I

Maquette van het stadje ~ A scale model of the town




Een/A re-enactor





Blik op het bastion met de molen ~ View on the bastion with the post mill

Boem in Bourtange ~ The big bang in Bourtange

Heden was de redactie van het Rampjaar weblog op excursie in vestingstad Bourtange, alwaar een fraaie tentoonstelling was geopend in de Barakken, met leenmateriaal uit het Gronings Museum, zodat wij u thans en schilderij kunnen tonen van Commandant Eilco Clant, en waar met gebruikmaking van de moderne media, wij in staat waren het wekelijkse kanonschieten te filmen. Zet het geluid wel een beetje zachter.






Today, the editors of the Rampjaar weblog travelled to the fortress town of Bourtange, to visit a new exhibition on garisson life, and to witness the weekly firing of the guns.

The picture - from the exhibition- is of Commander Eilco Clant.

Turn down the volume in the vid, not because of the guns but the screaming baby next to me.

Tiel en Wedde

Een plaate van de Burcht te Wedde, behorend bij de goed uitgevoerde website. Wedde ligt dicht bij de grens en tot tweemaal toe werd de burcht door de Munstersen bezet in hun tussenstop naar Groningen.





Het volgende plaatje is Tiel in 1672, en komt van de beeldbank Gelderland.


~

Two pictures to lighten up an already sunny Sunday morning. The first one is of the castle of Wedde, a village near the Dutch/German border, often contested in several wars and occupied twice by the Munster troops, as a stop on the route to Groningen.

The picture comes from the website of the castle. Unfortunatly, the text is in dutch as it has a lot of info on the history of the Munster/Dutch border area.

The second pic shows a map of the town of Tiel, occupied by the French in 1672. The plate comes from the image bank of the musea in the Province of Guelders. Enter a text in the white bar, left of the word 'zoeken', which means search, to perform a search.

Waardgelders uit Vlaardingen ~ A company of mercenaries

Binnen de ingewikkelde politieke verhoudingen van de Republiek, nemen de zogenaamde Waardgelders een bijzondere plaats in: dit waren huursoldaten die tijdelijk door een stad konden worden ingehuurd, na toestemming van de Staten, in tijden van nood of om de schutterij te ontlasten. Het schilderij boven van Droochsloot uit 1628 laat het afdanken van waarschijnlijk Engelse en Franse huurlingen zien, uit de tijd van Maurits. Achter dit schilderij zit overigens een heel verhaal, wat je hier kunt vinden.

Ook in 1672 werden waardgelders ingezet. Zo vond ik op google books een verwijzing naar waardgelders uit Vlaardingen, met naam van de kapitein, en zelf een verwijzing naar hun compagniesvaandel.





The political landscape of the Republic was quite complicated, and as a result military matters are a rich source for research as well.

Next to States' paid units in the States army, there were town militia's (de schutterij), ' het uitschot' or a kind of levee en masse, and the so called 'Waardgelders', litt. translated as ' Waiting for Money'. These Waardgelders were temporary troops paid and hired by towns and cities, after permission by the States General. The picture above by Droochsloot, deals with the Prince Maurice period in which the waardgelders were used for political means.

In 1672, Waardgelders were used to supplement the troops.

In a history book on Vlaardingen (a town in the province of Holland), I found a reference on a company of waardgelders, the name of their Captain (Fagel) and a description of their company flag:

'A yellow colour with the weapon of the town (a red standing lion facing left, the Republic's 'sign') in a crest, with ornaments of leaves and fruits (orange apples I presume, to show commitment to the House of Orange), with the motto:' Watch your life and goods for the Fatherland, with courage and reason' .

Friezen in Bodegraven 1672 ~ Frisians in Bodegraven 1672

In de catalogus van de KB vond ik uiteindelijk een tijdje terug een artikel met de naam 'Friezen te Bodegraven in 1672', geschreven door mw Rinskje Visser. Het artikel was gepubliceerd in de 'Vrije Fries', en hulde aan het Fries Genootschap, om dit blad on-line ter beschikking te stellen.

Het artikel gaat over het ongeluk dat Luitenant-Colonel Johan van Burum overkwam, die de pech had het matig versterkte Coevorden tegen Bernard van Galen te moeten verdedigen.

Hij diende zich uitiendelijk bij de krijgsraad te verantwoorden die hem een boete, ontzetting uit het ambt en drie jaar gevangenisstaf oplegde. Zeer waarschijnlijk is de gevangenisstraf door Willem III er af gehaald, want Johan keerde vrij vlot na 1672 weer naar Friesland terug.

Mevrouw Visser heeft het familiearchief kunnen inzien en de correspondentie tussen Johan en zijn familie boven water gehaald. Dieptepunt was ook de onaangename ontmoeting met de Fransen in Bodegraven die akelig dichtbij kwamen. Het artikel is hier te vinden. De volledige digitale collectie is hier overigens te vinden, de link naar het artikel klopt overigens niet.



It may come as a surprise to foreigners, but the Netherlands has two official languages, being Dutch and Frisian. The Frisians are very proud of their cultural heritage and the Royal Cultural and Historical Frisian Society, was the founder of the Frisian museum, and originator of the scientific-historical magazine, 'De Vrije Fries', 'The Free Frisian'.

A while ago I found an article called 'Frisians in Bodegraven 1672'. After some digging I found out, it was an article in ' De Vrije Fries', by Ms Rinskje Visser, on the fate of Johan van Burum, the Lt-Colonel of regiment Burmania and commander of the ill-fated fortress of Coevorden in 1672.

The border fotresses like Bourtange and Coevorden, where of special interest to the northern provinces of the Republic, as they were protecting their eastern borders, so it was not something strange that a Frisian was commander. Also the Northern Provinces paid extra for it, and as a counter financial strike a local was appointed to command. Unfortunatly for van Burum, the fortress was in terrible shape, the troops refused to fight after the initial bombardment and the fortress town had to surrender.

Van Burum didn't get off: he had to answer himself for a court martial and the article describes and publishes the correspondence with his family. Finally he was sentenced to a fine, kicked out of military service and got three year in prison! The jail sentence was probably commuted by William III as van Burum got back to Friesland quite soon afterwards, but not after experiencing some hair rasing moments when the French broke through at Bodegraven. You can find the links in the dutch text above.

Dordrecht

Uit het boek van Te Lintum had ik al es een zwart/wit prent geplaatst, maar via de beeldbank van Dordrecht, nu het orgineel. Mooie plaat met onder de laat 18e eeuwse vaandels uit de patriottische tijd.

~~


A while ago I posted a b/w pic of the colour of the Culveneers Militia of Dordrecht, but on the image bank of the archives and council of Dordrecht, I found the original pic, above two colours of the militia of the Revolutionary period.

Impetus Almanza 1707

Voor de regelset Impetus, is nu ook info over Almanza 1707.



Latest news from the Impetus-front: new variant for Almanza 1707.

Nijmegen 9 juli 1672

Na het vallen van het Fort Knotsenburg (plaatje boven), viel op 9 juli 1672, na en zwaar beleg de stad Nijmegen. Meer info hier.

~

Today in 1672, the French took the city of Nijmegen, in the Province of Guelders. More info and pretty pictures here.

Engelse legerlijsten ~ English Army Lists 1684

Even opletten mensen! Op de website British Army Lineages een referentie naar de werken van Nathan Brook, verkrijgbaar op o.m. EEBO, met zeer gedetailleerde info over het Engelse Leger van het einde van de 17e eeuw. Zo lezen wij dus dat het Regiment York & Albany, gecommandeerd werd door Charles Trelawny, dat er 11 compagnien waren, waarvan er een een grenadiercompagnie was, dat het vaandel bestond uit een rood kruis op een geel veld, met witte randen en met vlammen met in het midden de initialen van ZM.

~

Atten....shun! On the website British Army Lineages, a reference can be found on the works of a Nathan Brook from 1690, giving detailed information on King James' Army, with colour and uniform references. Above - from EEBO- info on the York & Albany Regiment.

Flags of the World

~~



Een plaatje van een scheepsvlag uit West-Friesland uit het boek 'Flags of the World'. Dit boek uit 1966 (uitgeverij S. Emmering, Amsterdam) is een bewerking van een manuscript ui 1669/1670 waarin afbeeldingen, teksten en schetsen van scheepsvlaggen zijn opgenomen uit Europa, Turkije en Noord-Afrika. Luxe uitgevoerd, fraai gedrukt met deskundig commentaar van Klaas Sierksma.



A ship's flag of the county of West-Friesland, from the 1966 book 'Flags of the World', published in Amsterdam by Emmering. The book contains an edited manuscript of 1699/1670 containgen sketches, pictures and texts regarding ship's flags from that period from Europe, Turkey and Northern Africa, with an english text by the late Klaas Sierksma. Lavishly illustrated and nice printwork. Only 1000 copies of this work were made.

Fahnen und Flaggen - Vaandels& Vlaggen - Colours and Flags

Duits boekje uit 1939 over vaandels, bevat dus nogal wat vlaggen met swastika's maar ook vaandels van gildes, de dertigjarige oorlog, scheepsvlaggen etc. Interessante literatuurlijst.


~

A german book on flags and colours, from 1939, so if you are offended by swastika's don't read this book! Contains a lot of info on mainly european flags, especially Germany. Also has an interesting literature list.

Bommen en Granaten ~ Munster Bomb found

In Friesland is een granaat gevonden, waarschijnlijk uit de periode 1672. Artikel komt uit het Dagblad van het Noorden, mooiere foto is bij de LC de vinden.

~

In the Frisian village of de Blesse on the border of Overijssel and Friesland, a grenade was found near a sconce during an excavation. The grenade is a rare found, probably the fuse got wet and the infernal machine didn't explode. More here.

Gallica Seneffe

Het lijkt er op dat de website Gallica van de BNF zich meer en meer vult, en zo kwamen we vandaag deze prent van Seneffe tegen. Erg prijzig om na te bestellen.

~~

The French Gallica site of the National Library BNF is getting more and more info, and today I stumbled on a large pic of Seneffe, and made a cut-out of it. In Leyden there's another version of this map. Rather pricy products unfortunatly.

Het Engelse Leger ~ 1686 ~ The English Army

'Wat je van ver haalt is lekker', wordt er wel eens gezegd. Natuurlijk vind ik exotische kruiden en bijzonder eten als krokodil niet te versmaden, maar het is niet zo dat je altijd ver hoeft te kijken om wat leuks voor je onderzoek te vinden. Eigenlijk was ik in de UB op zoek naar vaandels, maar ik kwam via de catalogus weer uit op de website EEBO, 'the Early English Books on line'. (Om toegang te krijgen is een studentenpas, UB pas of KB pas nodig.)

Bovenstaande prent is An Exact prospect of His Majesties forces, as they are encamped on Hounslow-Heath, in the county of Middlesex being three miles in length : July 19. 1686. , London printed : ... To be sold by Walter Davis, [1686], EEBO
Bib name / number: Wing / E3671.



You don't need to travel far these days to find interesting documents. The above broadside (details can be found in the dutch text), comes from the excellent EEBO site, and deals with the English Army of 1686 of course.

The Dutch Army and the Military Revolutions, 1588-1688

Well, that's rather good news: Dr Olaf van Nimwegen's book on the Dutch Army of the 17th century will be translated in English and published by Boydell&Brewer. Essential reading for this period. BUY THIS BOOK!!



Goed nieuws: Olaf van Nimwegen's boek wordt in het Engels vertaald en uitgegeven, bij Boydell&Brewer. (Vandaar ook dat ik eerst het Engelse artikel doe en daarna de nederlandse).

Een recentie is hier te lezen. Natuurlijk moet de Azijnbode weer wat rare kanttekeningen maken door het inhuren van (de overigens door mij zeer gewaardeerde) historicus Von der Dunk en waarom moet elk artikel in de Volkskrant nu weer die vermoeiende Wilders vermelden. Ook erg vermoeiend: de tweede wereldoorlog er weer bijhalen. En dom: een boek over het leger illusteren met een zeeheld.

Het is blijkbaar een moeilijk te begrijpen concept: in de 17e en 18e eeuw waren de Nederlanden een grote mogendheid. Zoiets als nu Amerika, Rusland of China. Nog duidelijker misschien: we waren toen een soort kernmacht, maar dan op zijn Verlichtings: vlootje bouwen, soldaatjes er op en de wereld in. Dat ging er helemaal niet vredelievend toe, noch in Europa noch in de Kolonien, noch in de Nieuwe Wereld.

Tot aan 1813 hebben Nederlanders en Belgen in Europe met of tegen elkaar gevochten, tegen Fransen, Pruissen, Engelsen en Russen. Dat het tot de Eerste Wereldoorlog in Europa relatief rustig was, heeft niet zo zeer met het militaire onvermogen van de Nederlanden te maken, maar meer met de gevolgde neutraliteitspolitiek. Het werd een beetje moeilijker door het ontstaan van een nieuwe machtsfactor, te weten Duitsland. (Officieel sinds 1871).

We waren toch al lang geen gidsland meer?

Bommen Berend video

Tip van meneer Gelkinghe: een Bommen Berend video.




Gefilmd in Boertange, de kleding klopt niet helemaal, want die komen uit de tachtigjarige oorlog. Wel mooi kanon!



Some dutch re-enacting here, with a video from Moomba media on Bombing Berend, the bomb and grenades shooting Bishop from Munster.

The movied was made in Bourtange.

Thanks to mr Gelkinghe for digging this up!

Rabenhaupt in Veldhausen 1674 III

Uit: Johann David Köhlers, Muntenboek, Volume 10



From a 1738 book on coins and history by Johann David Kohlers, a quote on the proceedings of the belligerents in 1674 being:


'Whilst in the year 1674, the Bishop of Munster, entered the frozen land and water of the Province of Groningen, via the Monestary of Ter Apel with a thousand man on horse and foot, attacked the town of Winschoten and the surrounding villages and plundered them, he next passed through the county of Bentheim. As a reaction Rabehaupt attacked the Munster-land with 5000 men. He passed the fortress of Grambergen, that was occupied with Munster troops, and moved to Nordhorn, in which he ordered Captain Broersma to stay with some of his men. Rabenhaupt moved to Neuenhaus, which was occuoied with 900 men. because the water lelev was that high, he couldn't storm the place at once.

Meanwhile, about 3000 Munster cavalry attacked Broersma in Nordhorn,but he could hold out long enough to hold the place until he was relieved by Rabenhaupt, who chased teh Munster troops away. After this, Rabenhaupt started the siege of Neuenhaus again, and on the 7. March with 5 regiments the town was stormed. The fierce attack took place between the Feldhunser water mill and the Frenkweger gate, by the regiments of Rabenhaupt and Eybergen. After three quarter of an hour of fierce fighting, the Munster troops retreated to the castle. Again thre enemy attacked vigorously, and thus quarter was asked and given, and the place changed sides again. 26 officiers and 600 men were captured. After a few days Rabenhaupt was ordered to move again. Eybergen had to hold the place with 9 companies on foot and 5 on horse to demolish the earth-works. On the 19th of aprl though general Nagel attacked the place again and stormed the town succesfully.

P.S. if you click on the pic above, it will direct you to the book and the right page.

Rabenhaupt in Veldhausen 1674 II

Uit: Geschiedenis van den oorlog der Munsterschen en Keulschen, in verbond met Frankrijk, tegen Holland, in de jaren 1672, 1673 en 1674, naar authentieke berigten en gelijktijdige schrijvers van G.B. Depping.

Tja, weer wat bijzonders: nu is de arme Eybergen zelfs in Munsterland gesneuveld. In augustus 1674 sneuvelde hij echt bij Seneffe.



Two quotes from the dutch version of the Depping book on Bernard van Galen. According to the French and the Munster sources, Eybergen is said to have died in Munsterland, after a raid by Rabenhaupt in the Bentheim area. Rabenhaupt was threatened to got cut off and 'fled' to Coevorden, but Eybergen wasn't so lucky. According to Depping that is.

In fact Eybergen died in augustus 1674 in the Battle of Seneffe.