De nasleep van het beleg ~ The Aftermath of the siege

Veel van de beschrijvingen van het beleg van Groningen zijn afkomstig van Petrus (Pieter) Valckenier, die een soort geschiedenisboek schreef over de Guerre d'Hollande, onder de naam 'Verwerd Europa' en dit uitbracht in 1688.

Op google books was hij niet te vinden, maar wel op archive.org, zowel in full-text als in pdf formaat.

Hij schrijft over het Munsterse leger na afloop:


Verlies des Van de macht des Vyands , die defe Stad belegerde, is naderhand
uytgekomen defe Lijfte, die by de Munfterfche Officiers felfs gefor-
meert loude zijn :

Anno 1672. den 9en July is Groeningen belegert geworden van: 24000 man.

Daar af zijn voor de Stad gefnevelt aan foldaten en ruyters: 4536.
Gequetst: 1426

Overgelopen na de Stad omtrent: 600

Overgelopen na andere qnartieren omtrent: 5000

Overftens doodgebleeven : 3

Overste Lieutenants dood: 2.

Capiteynen dood: ó3

Twee hooge Officieren binnen de Stad gevangen: 2

11632.



Valkenier geeft de volgende redenen voor het opbreken van het beleg: sommigen weten het aan de Keizerlijke en Brandenburgse hulptroepen én de slechte staat van het leger. Anderen stellen dat de bisschop zijn kanonnen en mortieren met teveel kruit laadde waardoor ze onbruikbaar raakten, de zware verliezen, het vollopen van de loopgraven met regenwater en de sterke verdediging.

Nu waren de Munstersen wel weg voor Groningen, maar ze zaten nog in Winschoten en Oude- en Nieuweschans en uitermate vervelend was hun uitvalsbasis Coevorden, van waaruit ze nog diverse strooptochten organiseerden.

~~

One of the contemporary works on the Guerre d'Hollande is a book called 'Verwerd Europa', written by Petrus (in dutch 'Pieter' which you pronounce as 'Peter') Valckenier. His book is not on googlebooks but on archive.org and above you can find the link for the pdf version, which is a bit more useful than the full text version. Valkenier was a smart man who took William III's side on the right time and later got a career as an ambassador. He gives the following reasons for the failure of the siege: some claim the threat of Brandeburg and the Empire plus the bas state of his army. Other blame the Bishop himself who ordered double charges for his guns with detrimental results, his heavy losses (half his force with a lot of officers). Also the august rains made the trenches a rather unpleasant place to be and as a true patriot Valkenier mentions as the main reasons the gloriuos defenders.

Well, actually the war wasn't over. The Munster troops still held the town of Winschoten and the fortresses of Oudeschans and Nieuweschans. And they held Coevorden, as a base for their raids.

The picture is of 'the other Bock' painting.

Feest!

Vandaag feest natuurlijk!

Ooit werkte ik eens aan de Hereweg in Groningen. Wat ik niet wist, is dat achter de kantoorkolos nog een stukje was te zien van de Helperlinie. Van de linie is zelf weinig meer over, maar hij werd op aanwijzing van Coehoorn gebouwd om herhaling van 1672 te voorkomen. De foto - van 1868- is van de oostelijke redoute, meer informatie vind je hier en hier.

~~

Today is celebration time, as we celebrate the relief of Groningen in 1672.

To prevent a siege, in 1695, under the guidance of the great Coehoorn, a new defense line was made, just about at the place where the Bishop started his siege. I used to work on the modern day office buildings, and I only realised a few years ago, that in the backyard the remains of the line could be seen. The photograph dates from 1668 and shows the eastern redoubt.

Folkert Bock III

Zo hangt het schilderij van Folkert Bock in het stadhuis. Het mooie is, er is nóg een schilderij dat aan Bock wordt toegeschreven, maar ik heb hem nog nooit in het stadhuis zien hangen. (Zie z/w foto p.76 'Groningen constant', ISBN 9001354556.)

~~

This is the picture of Folkert Bock as it now is on view for all of us in Groningen City Hall. Nice thing is, there's another painting of the siege, also credited to Bock, but I never saw that one in city hall. (There's a b/w pic of it in the book 'Groningen Constant')

Maximiliaan van Beieren

We hebben dus van Galen. En we hebben de bisschop van Keulen die ook nog bisschop van Luik was. Zijn bijzondere levensloop vind je hier op wiki, waaruit ik citeer:

"Maximiliaan kreeg de beschikking over Deventer. Bernard van Galen richtte zijn pijlen op Groningen. De beide bisschoppen hadden 30.000 man ingezet, maar haalden hun troepen terug toen Grote Keurvorst en Raimondo Montecuccoli zich bij Halberstadt verzamelden."

Zucht.

~~

So...we have this "van Galen". And we have the bishop of Cologne, who also was bishop of Liege/Luik. His english wiki is rather short, but the dutch one gives more info on his rather bizarre life. Also from the dutch wiki ,a quote stating that the Cologne and Munster troops left because the Prussian and Imperial troops were nearing. Wrong. For several reasons. Sigh.

Hendrik Casimir II

Op dit ruiterportret van Hendrik Casimir II, stadhouder van Friesland, Groningen en Drenthe is ook een zwarte page te zien. Hendrik begon zijn militaire carrière op negenjarige leeftijd als kolonel van de regimenten Nassau-Friesland (infanterie en cavalerie). In 1672 werd hij generaal in het Staatse leger. Hij zette de rivaliteit met zijn neef Willem III voort, die al door hun vaders begonnen was. In 1688 was hij Derde Veldmaarschalk, maar toen Willem III in 1692 voorkwam dat hij Eerste Veldmaarschalk werd, vertrok de jaloerse, opvliegende en weinig diplomatieke Hendrik voorgoed uit het Staatse leger. Mokkend bracht hij de rest van zijn leven in Leeuwarden door. In 1696 stierf hij en werd opgevolgd door zijn zoon Johan Willem Friso.

~~

On this portrait of Hendrik Casimir II, stadholder of Friesland, Groningen and Drenthe, a black page can be seen. Hendrik started his military career at the age of 9 as colonel of the regiments (horse and foot) Nassau-Friesland. In 1672 he became a general in the Staten army. He continued the rivalry with his cousin, Prince William III of Orange, which had started between their fathers. In 1688 he was Third Field Marshal but William III prevented Hendrik from taking the position of First Field Marshal in 1692. Resigning his post, the jealous, ill-tempered Hendrik withdrew to Leeuwarden, his capital city, where he sulkingly bided his time until he died in 1696.

Kaart van Groningen 1672 ~ Map of the situation in 1672

Uit het boek van Theissen een kaart met vestingen, wegen en moerassen. De moerassen heb ik groen ingekleurd.

Hoe moet je nu Groningen benaderen als je het wil belegeren? Het kaartje zegt of via Bourtange of Nieuweschans in het Noorden, maar daar liggen dus twee vestingen. Of je gaat via Coevorden (maar dar ligt ook een vesting)of via Zwartsluis en Meppel. In rood heb ik de mogelijke routes aangegeven.

Van Galen heeft alle drie routes geprobeerd, nadat de beslissing was genomen om Groningen te gaan aanvallen. Het lukte hem niet om Bourtange in te nemen, maar wel Nieuweschans en Oudeschans omdat die verlaten werden om troepen naar Groningen te halen. Ik heb overigens begrepen dat de normale manier van verplaatsen over het water was.



Om de vijand verder te hinderen werd er geinundeerd, wat je op de volgende kaart kunt zien. Het Oldambt en Fivelingo zijn moeilijk te passeren, idem voor Bourtange en vanaf het zuiden wordt de vijand belemmerd en beperkt tot een kleine strook. Inunderen ging overigens niet vanzelf, vaak was daar dwang voor nodig.

~~

Two maps of the North of the republic, the frst one showing roads and fortresses. I have coloured the fenns in green and the access roads in red. To enter the province of Groningen, you could go north, through the fortresses of Bourtange or Nieuweschans or take the southern route, through the fortress of Coevorden or more westward trough Zwartsluis and Meppel. Van Galen used all these routes, but couldn't pass Bourtange, but did take the abandonded fotresses of Oudeschans en Nieuweschans.



To bother the enemy more, terrain could be flooded ('inundated') and the second map shows how many land was under water, not that deep but sufficient to hinder movement, and narrowing the route even further.

Welkom!

Het is mij een eer en genoegen de heren Elzinga en Hulshoff te begroeten als mede-schrijvers op dit weblog.

Ter ere van hen, een prent boven van de stelling bij Oosterhogerbrug en daaronder die van Ruischerbrug, uit het boek van Dr J. Theissen, 'Voor Vrijheydt ende Vaderlandt'.

~

It is my honour and privilege to welcom Mr Elzinga and Mr Hulshoff as co-writers to this blog.

The picture above is the trench near Oosterhogerbrug, and below the one at Ruischerbrug, where the Munster and Cologne troops tried to surround the city. From the book of Dr J. Theissen, 'Voor Vrijheydt ende Vaderlandt'.

Pages als pronkstuk ~~ Showpiece pages

In de Hollandse zeventiende eeuw werden in stillevens, genrestukken en portretten zwarte jongetjes populair als page of slaaf/bediende van rijke blanken. De zwarte bedienden worden steevast op eenzelfde manier afgebeeld: ze stellen zich dienstbaar op en kijken onderdanig of bewonderend op naar hun meester. Deze statussymbolen komen soms voor op portretten van legeraanvoerders en admiraals, als verwijzing naar de verre streken waarop die voeren. Een mooie online expositie vind je hier.

~~

In seventeenth-century Holland in still lifes, genre scenes and portraits black boys became popular as the pages or slave-servants of rich whites. The black servants were always depicted in the same way: they adopt a subservient pose and look up submissively or admiringly at their master. These status symbols also appear in portraits of military commanders and admirals, as a reference to the distant lands to which they sailed. A nice online exhibition can be found here.

Augustus 1672 II

Een beleg in de 17e eeuw bestond uit het omsingelen van de stad en het naderen van de stad middels loopgraven. Kwam men binnen schootsbereik dan werden de kanonnen geïnstalleerd en begon men met schieten.

Het insluiten van de stad Groningen werd door de troepen van Rabenhaupt verhinderd. De vijand kon wel naderen maar slechts op een smal stuk tussen het Schuitendiep en het Hoornsediep omdat de rest onder water stond. De Munstersen schoten niet erg veel op, waarschijnlijk omdat ze de afstand verkeerd hadden ingeschat naar de stad en het terrein werkte ook niet mee.

Knoop schrijft dat de kanonnen, een batterij van 5 stuks, op 24 juli 1672 begint te vuren, maar deze stelling wordt door de verdedigers tot zwijgen gebracht. Op 28 juli begint men met mortieren ('worpgeschut') te schieten. Op 30 juli nadert de vijand de gracht en op 1 augustus wordt de stad opgeëist, hetgeen geweigerd wordt.

Op 2 augustus doen de belegerden een uitval richting de Keulsen en dit wordt herhaald op 3 augustus, met 150 man. De vijand was intussen al bij de gracht maar wacht tot 7 augustus met een bestorming op het retranchement bij het Steentilpoortje. Deze bestorming lukt, maar door vuur vanuit de bastions moet de vijand zich weer terugtrekken. Gedurig komen er troepen van het regiment Konigsmark binnen maar op 12 augustus wordt de stad versterkt met regiment Jorman van 14 compagnien.

Vanaf 6 augustus beginnen de bombardementen op de stad zelf met vijf batterijen, gewapend met 30 vuurmonden. Ook hebben ze succes door de batterij op de Oosterpoort uit te schakelen maar uiteindelijk houdt het kanonvuur op 26 augustus op. Er wordt nog wel musketvuur afgegeven.

~~

Sieges in the 17th century started with encirclement of the city and approaching the city through trenches. Once the besiegers came within range, the guns were installed and firing began.

The encirclement of Groningen was prevented by the troops of Rabenhaupt. The enemy could approach only on a narrow stretch between the Schuitendiep and Hoornsediep because the rest of the surrounding land was under water. The Munsters troops didn't prceed much, probably because they had incorrectly estimated the distance to the city and/or the ground was too rocky.

Knoop writes that the guns, a battery of 5 guns, started firing on July 24 1672, but this battery was silenced by the defenders. On July 28 the besiegers start to shoot with mortars ( 'throw guns "). On July 30 the enemy approached the ditch on August 1, and claimed the city. This was refused.

On August 2 the besieged made a sortie towards the Cologne troops and this was repeated on August 3, with 150 men. The enemy was already near the ditch but waited until August 7 with an assault on the Retranchement at the Steentilpoortje. This assault was successful, but by fire from the bastions, the enemy had to retreat. Constantly troops of the regiment Konigsmark entered the city, and on August 12 the city was reinforced by regiment Jorman with 14 companies.

From August 6th on, the bombing of the city started with five batteries, totalling 30 guns. They successfully knocked out the battery on the Oosterpoort and the batteries kept on firing until August 26th. Musket fire still continued.

Folkert Bock II

En nog een plaatje van het schilderij. Het schilderij is ongeveer 1,50 x 4 meter, zit onder een zware vernislaag en als je er pal op staat kun je pas de details zien. Ik weet nog niet wie er precies op staan, maar daar ben ik nog mee bezig.

~~

Another pic of the painting. The painting is about 1,50 x 4 meters, is coated with a heavy varnish and only when you literaly stanbding with your nose upon it, you can see the details, like the red plain flags of the Munster troops, and the blue flags of the Cologne troops. I am still not sure who are depicted on the painting, but I am working on that.

Folkert Bock I

Detail van het schilderij van Folkert Bock, over het beleg van Groningen, met een iPhone genomen. Kon beter, dus de volgende keer met een echte camera. Interessant de datails die je kunt zien: zo hebben de Munstersen rode vaandels en de Keulse troepen blauwe.

~~

Detail of Folkert Bock's siege of Groningen in 1672, taken with an iPhone, which was a bad idea. Well, it's a 2 x 4 m painting and all I had was an iphone..Interesting details are the red Munster flkags and the blue Cologne ones, which don't show up on pics on the web.

Vossenjacht

De Historische Vossenjacht is een educatief project in de vorm van een speurtocht die bestemd is voor leerlingen van groep 8 van het basisonderwijs. Tijdens de speurtocht in de Groninger binnenstad zullen de kinderen meemaken hoe het was om in 1672 te leven in de belegerde stad Groningen. Dit wordt duidelijk aan de hand van opdrachten en verhalen van onder meer de torenwachter, de ziekenhuismoeder, een burger en een burgerwacht. Aan het eind van de route ontmoeten zij Karel Rabenhaupt, de verdediger van de Stad.

Hier aanmelden!


The Historical hunt is an educational project in the form of a quest intended for pupils of group 8 of the primary school. During the search in the city of Groningen, the children experience what it was in 1672 to live in the besieged city of Groningen. This is made clear by things the kids have to do and and stories from a guardsman, the hospital mother, a citizen and a militiaman. At the end of the route they meet Karel RabenHaupt, the defender of the City.

Wheeler's surprise

Er is een yahoo groep voor alles, lijkt het wel. Zo vond ik er een over vroeg 18e eeuwse re-enactment, en bij de berichten een link naar de Indianenoorlogen in de 17e eeuw. Rechts op de pagina een leuk overzicht over kleding, hoeden en schoeisel, wat ook voor Europa toepasbaar is.

~~

There seems to be a yahoo group for everything, and I found one on Early 18th century re-enactment, where I found a link to the FIW. Nice website with some general usfeul info on clothing, hats and shoes of the period.

Augustus 1672

De feesten rond de 28e Augustus komen er weer aan, dus wat meer aandacht voor de gebeurtenissen toen in 1672.


Uit de bibliotheek heb ik het boekje (in feite deel 1 van een serie uit drie boeken), de 'krijgs- en Geschiedkundige Beschouwingen over Willem den Derde' gehaald, geschreven door Lt-Gen. W.J. Knoop.

Knoop valt onder de 19e eeuwse 'vaderlandslievende' geschiedschrijvers, en hij heeft zich in het bijzonder gericht op militaire zaken. Zijn schrijfstijl is ouderwets, zo nu en dan behoorlijk gekleurd, maar hij komt zeker niet dom over en hij heeft wel degelijk oog voor de fouten die Willem III maakte. Knoop is buiten Nederland bekend geworden door zijn polemiek met William Siborne over de rol van de Nederlands-Belgische troepen bij Waterloo. Die polemiek wordt nu gevoerd rond David Hamilton-Williams en Peter Hofschröer.

Over leven en werken van Knoops hier zijn wiki en hier zijn werk op DBNL.

Wat schrijft Knoop over Groningen en 1672?

In juni 1672 ging het gecombineerde Frans, Keuls (samen 6 regimenten ruiters en 6 regimenten voetvolk, waarvan één regiment 3000 man) en Munsterse leger van 15 regimenten verder in de aanval na het bezetten van Grol, Brevoort en Lochem.

Knoop schat dat het hier ging om een leger an 20.000 tot 30.000 man. Aan van Galen was Luxembourg toegevoegd als 'adviseur', maar hij kreeg ruzie met van Galen en werd vervangen door markies de Renel. Deventer viel door 'verraad' op 21 juni 1673 en onder overste Houttuyn, een friese balling, nmen zo'n 600 man dragonders en ruiters Elburg en Harderwijk in. Hattem, aangevallen door overste Nagel, was een harde noot om te kraken en viel pas na een beleg van 4 dagen op 22 juni 1672.

Op 26 juni 1672 gaf de stad Zwolle zich over. De vijand kwam nu wel akelig dichtbij Friesland en Groningen. Knoop stelt dat Rabenhaupt toen tot luitenant-generaal werd benoemd van Stad en Ommeland, maar dat was hij al in maart 1672 en Rabenhaupt was al in 1671 in Staatse dienst. Knoop stelt ook dat Rabenhaupt een Duitser was, maar hij was een Tjech. De strijdmacht van Rabenhaupt schat Knoop op 1200 man.

Op 29 juni kwam de vijand voor Coevorden, welke vesting viel op 11 juli 1672.

Hoe nu verder? Er werd krijgsraad gehouden over drie opties: Friesland, de Stad Groningen of de havenstad Delfzijl. Na enig wikken en wegen besloot men, hetgeen blijkt uit een memorie van vorst Wilhelm von Fürstenberg, tot de aanval op Groningen. Doordat er troepen in de diverse veroverde stelden en vestingen moesten worden gelegerd, schat Knoop het leger van de vijand op 13. tot 14.000 man.

Pogingen de stad in te sluiten mislukten. De sterkte van van de bezetting is niet helemaal duidelijk. Schattingen lopen uiteen van 1200 tot 2000 man geregelde troepen. Renel meldt dat 'na de komst van 19 nieuwe compagnien uit Holland, er in Groningen 3000 man geregelde troepen waren'.

Deze bestonden dan uit 23 of 24 compagnien voetvolk, 4 compagnien ruiters en 3 compagnien dragonders. Hierbij kwam de schutterij bestaande uit 18 compagnien, plus 4 nieuwe compagnien burgers en een studentencompagnie van 150 man. Knoop schat het totale aantal verdedigers op 4 a 5000 man. De magazijnen waren goed gevuld en de verbindingslijnen waren open.

Op 19 juli komt overste Nagel als voorhoede bij de Stad met 4000 man ruiterij. Bij het dorp Helpen raakt hij slaags met de ruiterij van ritmeester Sickinghe. Op 20 juli komt de hoofdmacht en op 21 juli installeert deze zich tussen het Schuitendiep en het Hoornsche Diep, de Keulsen links en de Munstersen rechts. Op 22 juli probeerde de vijand over een brug over het Schuitendiep richting het Damsterdiep te gaan, via Hoogerbrug en Ruischerbrug. Deze bruggen werden echter verdedigd door troepen en 'edelen en boeren', zoals Knoop schrijft.

Een poging om de stad aan de andere kant in te sluiten mislukte eveneens. Acht compagnien voetvolk en 2000 ruiters lukte het niet om de schans bij Aduarderzijl te bezetten, verdedigd door een afdeling dragonders en een aantal gewapende boeren.

Op 23 juli begin de vijand met het aanleggen van de loopgraven gericht op de vijf zuidelijke bastions. de Keulenaars richtten zich op de Oosterpoort en de Munstersen zich meer op de Heerepoort. Op 23 juli beginnen de verdedigers te vuren en ook op die dag wordt de bezetting versterkt met 200 man van het regiment Konigsmarck.

~~

The celebrations of August 28 will be up us again, so some more attention to what happened here in july and august 1672.

From the library I have the book (in fact, part 1 of a series of three books),The martial and Historical Reflections on Willem the Third ' , written by Lt.-Gen. W.J. Knoop.

Knoop can be regarded as one of the 19th century "patriotic" historians, and he has in particular focused on military affairs.
His style is old-fashioned, now and then biased, but he is certainly not stupid and he has good eye for the mistakes that William III made. Knoop is known outside the Netherlands,by his controversy with William Siborne on the role of the Dutch-Belgian troops at Waterloo. That controversy is now being conducted around David Hamilton-Williams and Peter Hofschröer.

About life and works of Knoops wiki here.

And what has Knoop to say on Groningen and 1672?

In June 1672, the combined French, Cologne ( 6 cavalry and 6 regiments infantry, one regiment of 3000 men) and a Munster army of 15 regiments moved further north after the taking of the cities of Grol, Brevoort and Lochem.

Knoop estimated that this was an army from 20,000 to 30,000 men. To Galen, Marhal Luxembourg was added as a 'advisor', but he was arguing too much with van Galen and was replaced by the marquis Renel.
Deventer fell by 'betrayal' on June 21, 1673 and Overste Houttuyn, a Frisian exile, with about 600 man consisting of cavalry and dragoons took Elburg and Harderwijk.
Hattem, attacked by Munster Captain Nagel, was a hard nut to crack and fell after a siege of 4 days in June 22, 1672.

On June 26, 1672, the city of Zwolle surrendered.
The enemy now came awfully close to Friesland and Groningen. Knoop writes that Rabenhaupt then was appointed to Lieutenant-General by Stad en Lande, but he was that already in March 1672 and Rabenhaupt was since 1671 in service. Knoop also states that Rabenhaupt was a German, but he was in fact a Czech. The forces of Rabenhaupt ,Knoop estimates at 1200 man.

On June 29, the enemy approached Coevorden that fell on july 11, 1672.

Where to go next? There was a conference and it held three options: Friesland, Groningen or the port of Delfzijl. After some delibirations it was decided, as evidenced by a memorandum of Furst Wilhelm von Fürstenberg, to attack Groningen. Because there were troops needed for the occupation of towns and fortresses, the army estimates Knoop now was reduced to 13. to 14,000 men.

Attempts to surround the city failed.
The strength of the defending troops is not clear. Estimates range from 1200 to 2000 man regular forces. Renel reports that 'after the arrival of 19 new compagnien from Holland, in Groningen 3000 man of Regular troops were available. Those were 23 or 24 compagnien infantry, 4 compagnien cavalry and 3 compagnies dragoons.

To this can be added the ,ilitia composed of 18 compagnien, plus 4 new compagnien militia and a company of 150 male students. Knoop estimates the total number of defenders 4 to 5000 The stores were well filled and the supply lines were open.

On July 19 Munster Captain Nagel approaches the city with 4000 cavalry man. In the village of Helpen he has a cavalry engagement with cavalry captain Sickinghe. On July 20, the main forces arrives and on July 21 they set up camp between the Schuitendiep and Hoornsche Diep, the Cologne ones the left and on the right the Munster.
On July 22 the enemy tried via a bridge over the Schuitendiep to go to the Damsterdiep to go to Hoogerbrug and Ruischerbrug. These bridges were defended by troops and ‘nobles and peasants’, as Knoop writes.

An attempt to surround the city on the other side also failed. Eight compagnien foot and 2000 horsemen attempted to attack the sconce at Aduarderzijl, but failed as it was now defended by a compagnie of dragoons and armed peasants.

On July 23 the enemy began with theopening of the trenches going to the five southern bastions. The Cologne troops focused on the Oosterpoort and the Munster to the Heerepoort.
On July 23 the defenders started to fire and on that day, the defenders were reinforced by 200 men of the regiment Konigsmarck.




P.S. I made part of this translation with Google, which gave some rather amusing results..

De leestafel ~~ The reading list

Drs. F. Fruin, De oorlog van 1672
W.J. Knoop, Krijgs en Geschiedkundige beschouwingen over Willem den Derde
Dr. D.J. Roorda, Partij en Factie,
Prof. Dr. H.J. Prakke, Coevorden-Drenthe's Veste
Ds. Kalma en Dr. K. de Vries, Friesland in het Rampjaar 1672, it Jier fan de miste kânsen
Arie Rens, Het regiment huzaren Prins Alexander
Wouter Kotte, Gelderland in het rampjaar 1672

Vandaag even kort naar de UB geweest. Ik kon een aantal boeken niet meenemen (was ook niet veel), maar de boeken op het lijstje boven zijn erg goed, behalve het boek van Kotte.

Ik was ook op zoek naar het boek van Depping over de Munsterse oorlog, dat was weer te oud om uit te lenen, maar daar was al een e-book van in het Nederlands en het Duits.

Het plaatje is van de verovering van de Schenkenschans.


~~

Short visit to the University Library, and the results are in the list above. Very good books all, and in the dutch section of this post you can find the link to the work of Depping on the Munster war in Dutch. There's also the original german version on google books, but I can't find it anymore for some reason.

Picture is one of the taking of the Schenkenschans.

Bourtange V

Weer op de wallen.

On the walls...



De kapiteinswoning. Let op de bakstenen en het voegwerk.

The captain's quarters. Note the brickwork: bricks in the Netherlands are smaller than in England, so you just can't use any English building for the Netherlands on your table.



En nog een plaatje van de ingang.

Another pic of one of the entrances.

Bourtange IV

De latrines oftewel de 'sekreten'.

The latrines



Blik op het oosten. De windmolens staan op de grens tussen Nederland en Duitsland.

View to the east. The windmills are on the Dutch-German border.



Deze molen staat in de vesting. Het type molen is in al die honderden jaren weinig veranderd, en zou op geen enkele wargames' tafel misstaan. Ik ga er binnenkort dus maar es eentje bouwen.

This mill is inside the fortress. This specific type of windmill hasn't changed much over the centuries, so it's good reference material for a piece on a wargames' table. I'll try to build one.

Bourtange III

De poort.

One of the gates




Midden in Bourtange

In the middle of Bourtange




Op de wallen
On the walls

Bourtange II

En langs de wallen naar de ingang...Let op de rode brug, dezelfde kleur als in Oudeschans.

~~

Along the walls to the gate...
Note the red coloured bridge, same colour as in Oudeschans.

Bourtange I

En zo gingen we van Oudeschans via Wedde en Vlagtwedde naar de vesting van Bourtange. Er is heel veel te vertellen over de geschiedenis van de vesting, en het meeste kun je vinden op de website hier. De vesting is gerestaureerd in de vorm van de jaren 1740, en de oorspronkelijke vorm uit de zestiende eeuw zit er nog steeds in. Op de foto de weg vanaf de ingang naar de ophaalbrug. Ja, die wal is echt hoog.

~~

On to the fortress of Bourtange, through the villages of Wedde and Vlagtwedde. There's a lot to be written about the fortress, like here or here. De fortress is restored in it's 1740's state, but the original plan form the 16th century is of course still there. On the picture the road to the drawbridge. That fortress wall is really that high as it looks.

Oudeschans IV

De Dollard lag in de zestiende eeuw verder op het land dan nu. Op een strategische plaats bij een sluis in de Westerwoldse A, werd in 1593 een schans aangelegd. Ook werden een haven en een kerk gebouwd. Tot 1660 werd de schans versterkt en uitgebreid.

In 1672 werd Oudeschans door de Munstersen veroverd maar na een kort beleg door Rabenhaupt verliet de Munsterse commandant Grubbe op 28 oktober 1672, met zeven vaandels, 300 man en twee kleine kanonnen weer de vesting. Belegeringen waren overigens een uitermate formele aangelegenheid en het lijkt er op dat de Schansenkrijg uit de Tachtig-jarige oorlog weer eens dunnetjes werd overgedaan.

Deze wijsheid heb ik uit verschillende bronnen, de mooiste is de folder uitgegeven op initiatief van de Provincie Groningen 'Grensland Vestingland'. Dit initiatief uit 2008 zorgde voor een opwaardering van borden, folders etc. De aanwezigheid van dit project op het internet kan overigens wel beter zeg!

Op de foto de wallen, maar deze zijn niet op ware grote nagebouwd omdat de bewoners geen 'tweede Bourtange' wilden.Balen toch dat het museum dicht was, maar dat geeft weer een reden om er weer naar toe te gaan!



~~

The Dollard estuary in the 16th century lay a bit farther inland than now. In the river the Westerwoldse A, a lock (here called a 'zijl', or 'ziel') was placed and given it's strategic place, in 1593 a sconce ('schans' in Dutch) was placed, which later grew to the village of Oudeschans. In 1660 the sconce was enlarged and strenghtened.

In 1672 Oudeschans was captured by the Munster troops, but recaptured by Rabenhaupt, and the Munster commander Grubbe left de strongpoint on the 28th of October, with 7 flags, 300 man en two small guns. Sieges were a very formal affair and it looks like the Sconce War against the Spanish of the 80 years war relived.

Most of the info comes from the leaflet 'Oudeschans', which was made within the project 'Grensland-Vestingland' ('Borderland-Fortification land') of the Province Groningen, which also led to new signs and tourist information. Too bad the museum was closed when I was there, but that's a good reason to go there again. (In the museum is for instance a real 'apostle' to be seen).

Anglo dutch naval wars blog

....is hier te vinden, en hier de gelieerde website.

~~

Click on the links above for the blog and the related commercial website.

As a bonus a pic from the Rijksmuseum of the Brederode.

Oudeschans III

De resten van de vestingwal.

~~

The remains of the fortification to the south-west.

Oudeschans II

De touristische folder over Oudeschans, met een oude kaart en daarop wat er nu nog te zien is, zoals de commanderij, nu het museum.




en tenslotte de garnizoenskerk.



We waren nogal vroeg, dus geen café's die open waren en het museum was ook dicht. de folder heb ik uit het museum in Bourtange, waar we via een omweg (feest in Vlagtwedde) wat later aankwamen.

~~

The first pic is the tourist map of Oudeschans. Unfortunatly we were a bit early so the café's were closed, just like the museum. Second pic is from the command station, now the museum and the third pic is of the garrison church. Our next target was Boertange, where we arrived a bit later due to festivities in Vlagtwedde. In Bourtange I bought several leaflets, like the one on Oudeschans, and a few of them are from Dr Overdiep, late President of the Local Court and local historian.

Oudeschans I

De brug naar Oudeschans, op de weg naar Winschoten.

~~

Bridge to Oudeschans, on the road to Winschoten.

Nieuweschans 1673

De site van het British Museum heeft mooie plaatjes, alleen zijn ze in het niet te downloaden flv formaat. De detaillering is voortreffelijk. Zo vond ik er ook het beleg van Nieuweschans door Rabenhaupt in 1673, door Romeyn de Hooghe.



Dit heb ik uitvergroot. Op de prent zijn twee vaandels te zien en let vooral op het rechter vaandel, die lijkt wel rood-wit-blauw!

~~

On the site of the British Museum you can fin a lot of nice pics, the bigger ones in flv format, so that needs a bit of fiddling around with. The pic is of the siege and storming of the Nieuweschans in 1673 by Romeyn de Hooghe. I have enlarged two flags as the right one looks like a red-white-blue flag, which looks rather odd to me.

Uittocht uit Wedde ~ The leaving of Wedde

Op zoek naar meer informatie over het Munstersche leger, kwam ik uit op de weblog van Gelkinghe, waar ik de prent 'Uyt-tocht van 't Huys te Wedde. / Krachtelooze Hartstercking, galachtig uitgebraakt Door Kristoffel Beerenhart van Gaalen' aantrof. Deze plaat kwam van het British Museum. Op het weblog van Gelkinghe vind je ook de volledige tekst. Het is een schotschrift richting de bisschop in het Platduits.


~~

Whilst looking for information on the Munster Army, I visited Gelkighe's blog, where I found a picture of Munster troops leaving the castle of Wedde, in the East of the Province of Groningen. The Bishop was the 'victim' of several of these rather offensive pamphlets, and you can find more of them on the site of the British Museum. This pamphlet is in Low German.

Grenadiermuts

Een grenadiermuts van Regiment van Pallandt uit ca. 1715. Ook uit het boek van van Nimwegen, gevonden in het Legermuseum.

~~

A grenadier cap from regiment van Pallandt, about 1715. Also from van Nimwegen's book - which I recommend- , the cap is in the dutch army museum.

Vaandels II

En een tweede vlag uit van Nimwegen's boek, eveneens van het regiment Roeland van Kinschot jr.

~~

And another flag, from the same source, from the same regiment.

Vaandels

Eveneens uit van Nimwegen's boek, een afbeelding van een vaandel van regiment Roeland van Kinschot jr. Gevonden in doos E50 van het Prentenkabinet van het Legermuseum.

~~

Also from van Nimwegen's book, a picture of a flag of regiment Roeland van Kinschot jr, (1712-1747), from the Dutch Army museum box E50.

Uniformen

Het oudste bekende complete overzicht van de uniformering van de Staatsche Regimenten uit 1753. Uit O. van Nimwegen's, De Republiek der Verenigde Nederlanden als grote mogendheid', p. 97, ARA, Stadhouderlijke Secretarie 428.

~~

The oldest complete overview of States' uniforms, from Olav van Nimwegen's book on the Dutch Republic in the 18 th century. The picture comes from ARA, the 'General Archives'.

The Williamite Universe

Leerzame website met veel links, onder andere naar de correspondentie van Willem III, onderzoek, publicaties en congressen op The Williamite Universe. Niet alleen over Willem III overigens, dat is meer een aangrijpingspunt voor onderzoek naar de periode 1650-1750.In het Nederlands en het Engels.

~~

A very interesting website named after William III, but not limited to the man, his nation or his kingdom. Contains a lot of valuable links, like to all the correspondence of William III (in French), research programmes, publications and congresses. In dutch and english.

Marinemuseum Den Helder ~ Dutch Royal Navy Museum Den Helder

Dit schilderij van Kortenaer is te vinden in één van de gebouwen van het Marinemuseum in Den Helder.

Er is een zaal gewijd aan de periode voor 1800, met de nadruk op helden als De Ruyter, voor wie in een ander gebouw nog een speciale tentoonstelling was gewijd. Het museum was een plezierige verassing met mooie schilderijen en vitrines (moeilijk te fotograferen), veel materiaal waar de kinderen aan mochten komen en overzichtelijk ten toon gesteld.

Ook leuk, deze maquette van een scheepswerf - op HO schaal zo te zien.



~~

Two pics taken at the Navy Museum at Den Helder, in the north of the province North-Holland. I can really recommend this museum, it has two ships to visit, a submarine, and three buildings stacked with models, paintings, and stuff that kids literary can touch. First pic is a painting of war hero Kortenaer and the second a diorama of a dutch shipyard.