Overgenomen uit een artikel van C.C. de Gelder uit de Militaire Spectator. Eugene van Savoy liet zich door de Fransen verrassen en de Staatse troepen kregen het op hun brood.
A picture I took from an article by C.C. de Gelder in the Militaire Spectator of 1927. The allies under Eugene of Savoy got a terrible beating by the French, with the State's troops bearing the brunt.
Het was ooit de bedoeling dat van de serie 'de Nederlandse Armee' er acht delen uit zouden komen, maar het hield op na deel 5. Dit is wederom een erg goed boekje wat wat meer bekendheid verdient.
Uit dit boekje twee mariniers, een van het regiment St-Amant en een tamboer van het Regiment Leefdael.
Publisher 'van Dishoeck' planned a series of eight booklets on the dutch army, but stopped after volume 5. These books are quite good, and the booklet on the dutch marines is no exception on that. From the book's plates I took two, one marine of regiment St-Amant and a drummer of the Regiment Leefdael.
Een inwoner van Bergen op Zoom is bij het uitgraven van de kelder in zijn tuin op een gangenstelsel uit het begin van de 18e eeuw gestuit. Het 250 meter lange gangenstelsel maakte deel uit van de vestingwerken van de stad en is in uitstekende staat.
De gemetselde gewelven zijn 75 bij 75 centimeter en komen uit op diverse kamers. De gangen liggen ongeveer drie meter onder het huidige straatniveau en lopen kriskras onder de huizen door.
De gemeente Bergen op Zoom noemt de vondst van grote historische waarde maar doet er verder niets mee. Het gat wordt weer dichtgemaakt.
In the Brabant fortress town of Bergen op Zoom, a man who dug out his cellar stumbled upon several underground corridors that were part of Menno van Coehoorn's fortress. In total 250 meters have been found, with chambers for counter mines and explosives, about 3 meters below street level.
Een van de eerste systematische boeken over de nederlandse cavalerie en dat in een boek. Tja, 136 pagina's en slechts één over de late 17e eeuw, da's wel jammer. De resterende 400 jaar, vooral 19e eeuw en later komen overigens goed aan bod. En bijna geen tanks, da's ook een voordeel. Helaas stopte de serie na vijf delen.
One of the first real books on the dutch cavalry. Unfortunatly this serie of books on the Dutch army stopped after 5 books and this little booklet has only one on the late 17th century. Especially the Napoleonic period is well covered.
De website TEMPO is eigenlijk zonder de Knuttel catalogus van de KB, moeilijk efficient te doorzoeken. Meneer Knuttel heeft gelukkig al veel werk voor ons gedaan, en zo vond ik diverse compagnie betaallijsten. Opvallend blijft dat hoe groot de compagnie ook is (50, 80 of 100 man) het aantal officieren (de prima plana) gelijk blijft, net als hun salaris.
Several times I have mentioned the website TEMPO, where a lot of 16th and 17th century pamphlets can be found on-line. Mr Knuttel has made a catalogue, which can be found here, that greatly helps searching. I found several so called 'comany pay lists' starting in 1648, that gives the pay for officers and soldiers. The 1672 version has two lists for cavalry and four lists for infantry (50,60,80 and 100 men sized). Noteworthy is the fact that the number of officers always remains the same, (11 men) even if the company size varies. Also the pay of the officers remains the same, even if the size of the company varies. Obviously, this has led to serious troubles in 1672, as it is worth it keeping companies small. Another big problem in 1672 (in almost every European Army) was getting paid for soldiers who weren't even there. Only under William III a better system evolved keeping companies at strength.
Deze prent van of uit de school van Romeyn de Hooghe is te vinden in het boek Toneel des Oorlogs van Lambert van den Bosch (op zjn Latijn: Sylvius) uit 1675. Eigenlijk spreekt de titel wel voor zich: het is geen echt geschiedenis boek, maar een collage van verdragen, naamlijsten en krantenberichten. Hier op google books te vinden.
The above pic comes from a book of the year 1675 by Lambert van den Bosch (aka Sylvius). It's a kind of history book with lots of details on captains, colonels, politicians, treaties, the evil Munster and French, but also negotioations. Sylvius used to be a head teacher in Dordrecht but was fired because of his alcohol consumption by Cornelis de Witt, which probably was one of the reasons he was against de Witt and pro William of Orange. He is described as a man who wrote a lot, translated a lot but was a lousy poet.
The book in dutch (and the pictures) can be found here.
Uit het boek van Hoynck van Papenfrecht en Chris te Lintum, een wapenoefening van de Amsterdamse schutterij, midden 18e eeuw.
~
From the book by Hoynck van Papendrecht and Chris te Lintum on the militia, some pics of the exercise of arms, early/mid 18th century of the Amsterdam Militia.
Deze meneer is Sicco van Goslinga, een Friese regent, die bekend werd als gedeputeerde te velde in het leger van Marlborough en wiens dagboeken in 1857 werden gepubliceerd. Vooral in de Engelse pers hebben de gedeputeerden te velde een slechte naam, omdat Marlborough ' last' van ze gehad zou hebben. Ze waren immers op de centen en waren dom op militair gebied. Volgens dit artikel in de Militaire Spectator viel dat wel mee. Ook Olaf van Nimwegen heeft diverse malen aangetoond dat de samenwerking met de gedeputeerden uitstekend was. Goslinga laat zich in zijn memoires vernietigend uit over Marlborough, die hij neerzet als een gewetenloze opportunist die vooral op zijn eigen financieel gewin uit was en een wrok koesterde tegen de Republiek omdat die zijn landvoogdschap over de Spaanse Nederlanden torpedeerden. Goslinga mocht overigens Marlborough wel en dit maakt zijn analyse des te interessanter.
The above gentleman is the Frisian nobleman Sicco van Goslinga, member of the States of Friesland, 'grietman' (a combination of mayor and judge), but also a Deputy in the Field in the Army of the Dutch Republic. He was attached to the dutch forces that fought under Marlborough and despite the bad reputiation the Deputies had, a reputation thet is totally unfounded as research in this article, (in dutch and french) and later articles by Dr Olaf van Nimwegen have shown, the Deputies and Marlborough worked together quite good and efficient. Do remember that the Dutch mainly paid and supplied the Anglo/Dutch Army so the concerns of the Dutch were not quite unfounded.
Marlborough and Goslinga could get along quite good. Goslinga's analysis of Marlborough'd character is therefore quite interesting: in his memoirs published in 1857 he shows Marlborough as a ruthless man who held a grudge against the Dutch because they stopped his ambition to make him Stadholder of the Spanish Netherlands.
Mooie tip van Christiaan beneden, deze youtube serie over de dertigjarige oorlog, met veel re-enactment en mooie plaatjes.
~~
Many thanks to Christiaan for leading me to thhe playlist on youtobe on the 30YW. The vid is about the terror the German countryside and cities endured during the war, with a lot of re-enactment and pictures.
Dat oorlogsvoeren een zeer onprettige aangelegenheid is, lijkt me wel duidelijk. Hoe dat voor de burgerbevolking uitpakte is al in diverse publicaties over de 17e eeuw vermeld, en een van de laatste loten in deze stam is het werk van Leo Adriaenssen. Uitvoerig gedocumenteerd laat hij zien hoe brutaal vooral de Staatse troepen in het begin van de 17e eeuw optraden tegen de lokale bevolking.
Het is alleen erg jammer dat het werk soms erg pamflettistisch van aard is en duidelijk anti-oranje is, die door de schrijver zelfs vergeleken wordt met Stalin. Adriaenssen doet ook een beetje voorkomen dat alleen Brabant heeft geleden en de marxistische ondertoon is soms ook erg storend aanwezig. Adriaenssen is wel erg betrokken en heeft zeker een gedegen werkstuk afgeleverd, maar of dit nu een goed proefschrift oplevert, dat laat ik maar aan de lezer over. Overigens, al in 1669 schreef von Grimmelshausen al zijn Simplicissimus over de gruwelen van de oorlog.
Erg leuk die links/rechts, oranje/republiek splitsing in de reacties.
~~
The above book caused quite a controversy in the Netherlands as it deals with the effects of the States'/Spanish war in the county of Brabant on the local population. William of Orange is compared to Stalin and Maurice was a war criminal, is one of the least unpleasant things he mentions about the House of Orange, the States-General and the 'Hollanders', especially the capitalist one.
Despite it's obvious left wing and even marxist touch, it's a thorough work on tax extortion, systematic plunder, murder and brutal warfare on the borders of the Dutch Republic, showing the shapes of things to come for (States' and Spanish) Brabant in the late 17th century.
Reactions in the dutch press were divided between the left/right and the Orange/republican line, which is quite amusing to read. I still have a bit of doubt about the scientific value of the book/dissertation, ok he has put a lot of work in it but his conclusions are sometimes speculative and the Orange bashing is plain annoying.
Staatsvormend geweld. Overleven aan de frontlinies in de meierij van Den Bosch, 1572-1629, ISBN 978-90-70641-82-5, book has an english and french summary.
Ik krijg toch altijd een dubbel gevoel als Nederlandse kunstwerken geveild worden in het buitenland of naar het buitenland worden verkocht, zeker als je niet weet of het werk ooit nog eens voor het publiek toegankelijk zal zijn. Aan de andere kant hebben de veilighuizen hun zaakjes zo goed voor elkaar dat hun handelswaar toegankelijk is, wat natuurlijk een fraaie bron is voor verder onderzoek.
Bovenstaand schilderij is van Van Soest en representeert de slag bij Solebay in 1672. Hier is de link en er is een zoom functie, gebruik dat vooral om de details te aanschouwen.
I have mixed feelings about dutch heritage, like the above painting by Van Soest, being sold abroad. There's the financial gain of course, but on the other side, there;s the chance that a great work of art will never be seen for the public.
Fortunatly the auction houses keep track of their goods, and their catalogues and archives are a great source for research. The above pick comes from this link, and there's a zoom function on the page, do try it out!
Twee herinneringspenningen van schutterijen: een uit 1632 en een uit 1672. Penningen waren vaak een manier om mensen voor iets te bedanken of als herinnering, dus vervulden een beetje de rol van onderscheidingen.
Deze penningen werden gegevens aan leden van de schutterij die buiten hun stad dienden, ofwel als garnizoen dan wel fronttroepen.
Penningen zijn tevens een mooie bron voor de uniformkunde en de banistiek. Deze plaatjes komen uit het boek van Hoynck van Papendrecht 'Onze Schuttervendels en Schutterijen', een boek dat ook nog uit drukkers oogpunt interessant is vanwege de kleurplaten.
Two coins taken from the book by Hoynck van Papendrecht called 'Onze Schuttervendels en Schutterijen' ('Our militia companies and trained bands'). The first one shows an Amsterdam militiaman from 1632 and the second one is from the year 1672 from Leyden. Coins were given as a memorial or a gift, and can be regarded as a form of an early medal. In these cases, they were given to militiamen that served outside their town either as a garrison or as frontline troops.
Coins like these ar a valuable source for uniformology and vexillology and Hoynck's book is interesting itself for it's printing technology as well.
Tja, ik kan natuurlijk wel eeuwig blijven zoeken naar die ene uniformreferentie en het juiste figuurtje, maar nu wordt het toch wel eens tijd om aan de slag te gaan: boven de Staatsen met als tweede plaatje Regiment Palm in wording. Figuren zijn van Foundry, Dixon en Parkfield.
~
Well, you can keep on searching for just that uniform info, or just that fig that would fit into your regiment, but now it's really time to start working on my States' Army. First pic shows the infantry and the second pic Regiment Palm. Figs are 25-28 mm high and made mainly by Dixon, with a few Foundry and Parkfield. Basing is for the Impetus rules set.
Deze fraaie kaart komt uit de Militaire Spectator, de oudste militaire periodiek ter wereld. De artikelen zijn nu on-line in te zien op deze plek (tenminste het werkt nu redelijk) en hoewel de kwaliteit van de artikelen erg wisselt, zijn er een groot aantal die het lezen waard zijn. Het plaatje boven komt van een artikel van Res. Kol. C.C. van Gelder uit 1929, (Militaire Spectator 1929; 98; 555, link is hier ).
The dutch military magazine ' Militaire Spectator' , now the Dutch Defense Magazine, can call itself the oldest military magazine in the world, being established in the year 1832. Much of it's content is now online, and I took the picture of the battle of Malplaquet from an article of Col. van Gelder on Malplaquet, from the MS of 1929. The link leads to a pdf file.
Click here to acces the archives, 'zoekopdracht' in the left sidebar means search query, type some words in and there you go!
Een betere titel zou zijn 'Engelse Uniformen vanaf 1688, eigenlijk vanaf 1703, plus ook nog van degenen die ook wel eens een oorlog hadden, en voor de fans ook nog Duitsers!'. Meh dus.
~~ A better title for this book would be 'English uniforms from the year 1688, but actually from 1703, plus some Frogs, Krauts and Yanks thrown in for good measure'. Meh.
Leuke plaatjes hoor, maar soms wel erg knullig. Heeft een hoog kneuterig jaren '60 gehalte en de Lage Landen komen er erg bekaaid van af. Tweede plaatje rechts een Nederlander en het derde plaatje Fransen zo rond 1672.
Not to be taken that seriously these books: a bit childish sixties style, France centred books on uniforms. Reminds me of the comic magazine Kuijfje/Tin tin. Second pic shows a 'dutchman' on the right, and the third pic shows some French soldiers and officers around 1672.
Dit plaatje is van een marinier in Nieuw Amsterdam in 1673 en komt uit de Osprey 'American Colonial Troops'. De afbeelding is echter afgeleid (bijna letterlijk) van een artikel uit 1971 van The Company of Military Historians, die hun info weer hebben gehaald uit Ph. Bosscher's ' De Nederlanse Mariniers' , (Bussum 1966) en uit info van correspondenten uit Nederland.
Ook in het boek 'Military Dress of North America, 1665-1970' , is een afbeelding te vinden - met begeleidende tekst van een Luitenant van de mariniers.
Waar de bronnen het allemaal over eens zijn is het volgende: de rok met 16 tinnen knopen was blauw en had geen kraag. De mouwomslagen waren geel met drie knopen. Onder de rok een wit linnen hemd met kraag die dan weer over de rok werd geslagen, bij de mouwen een band om het hemd af te sluiten.
De kniebroek hadden een gesp zo bij de knie en de kleuren varieerden van bruin, tot grijs of rood. De lange wollen sokken waren blauw of grijs en de schoenen waren van bruin leer. De hoed was bruin.
Officieren droegen nog een oranje band of sjaal rond het midden en zij droegen een ringkraag in verschillende kleuren om de rand aan te duiden. Onderofficieren hadden nog een soort witte epaulet en hogere officieren droegen nog een witte das. Mariniers waren sinds 1665 bewapend met een snaphaan, de voorloper van het vuursteenmusket.
Met dank aan Drs. C.B. Nicolas.
~~
The above pic of a Dutch marine comes from the Osprey on colonial american troops, representing one of the marines that recaptured New Amsterdam in 1673. The info is derived (to put it mildly) from an article in 1971 by Chapman and Nyland in the Journal of the Company of Military Historians.
Their info comes from Bosscher's book on the marines from 1966 and from correspondence with the dutch MOD and the Dutch Armymuseum.
(As a side note: the marine is standing in front of a dutch looking building, but in my view the bricks are drawn too big and look too english. This makes a lot of wargames buildings made in the UK rather useless for the Low Countries).
The sources agree the uniform consisted of a blue 'justacorps'. Chapman and Nyland add that the uniform had 16 pewter buttons, and a yellow cuff with three buttons. Shoes and hats were brown and the breeches could be brown, grey or red. The socks could be grey or blue wool. Leatherwork was brown.
Additional info comes from Windrow's 'Military Dress of North America, 1665-1970' (ISBN 07110-0468-4) which describes the officers in detail: they wore an orange sash around the waist, and had a ring collar with a velvet back piece in different colours. Lower ranking officers had a white lace ' distinction' to denote rank on the right shoulder. Officers could wear boots and gloves in finer leather. Officers also wore a 'cravatte'.
From their foundation in 1665, the marines were armed with ' snaphaunces' , the predecessor of the flintlock, or the flintlocks themselves.
Die meneer hier boven is Peter Stuyvesant, (beter gezegd: Petrus Stuyvesant), een beetje bekend omdat hij gouverneur van Nieuw Amsterdam (nu: New York) was.
In Nederland is hij helaas veel bekender als sigarettenmerk, (wat genoeg zegt over onze kennis van de vaderlandse geschiedenis...)
De wiki over Stuyvesant is werkelijk belabberd, maar gelukkig is er deze site nog, met heel veel interessante artikelen en mooie kaarten zoals deze hier:
There's a lot you can write about the dutch colonies in the America's and one of the most famous persons is Petrus Stuyvesant, in the Netherlands remembered mostly as a tabacco brand (duh!). The wiki about the man is really awful, but there's a great website here, of which I took the map of the dutch colonies.
Les traités de Nimègue (1678), qui mirent terme à la longue et éprouvante guerre de Hollande, consacrèrent pour une décennie la domination politique, diplomatique et militaire de Louis XIV en Europe. Mais la paix retrouvée ne pouvait satisfaire longtemps un monarque avide de puissance et de gloire et qui n'avait de cesse d'affirmer sa primauté sur tout le continent. Tirant prétexte de litiges mineurs sur la frontière de Flandre et profitant de l'accablement dans lequel la guerre et une grave crise interne avaient plongé l'Espagne, Louis XIV déclencha à partir de décembre 1678 une violente campagne d'agression et d'expansion territoriale au détriment des Pays-Bas espagnols. La volonté royale, habilement mise en ouvre par les méthodes brutales du marquis de Louvois et du marquis de Croissy, s'appuyait sur un appareil militaire, administratif et juridictionnel implacable. Dès lors, un véritable climat de guerre se répandit de la mer du Nord au duché de Luxembourg. Annexions et réunions, dévastations des campagnes, blocus de places fortes et attaques des forces adverses se succédèrent à rythme soutenu, causant la colère impuissante de l'Espagne et la réprobation des princes européens hostiles au roi très chrétien.
Atteinte dans son honneur, violentée dans son intégrité territoriale, l'Espagne dut finalement se résoudre à une déclaration officielle de guerre le 11 décembre 1683. Le désastre était inéluctable. Abandonnée par ses alliés, sans renforts ni ressources, la cour de Madrid dut reconnaître sa défaite après le siège et la conquête retentissante de Luxembourg. La trêve de Ratisbonne qui s'ensuivit reconnut à Louis XIV la possession pour vingt ans de tous les territoires dont il s'était emparé depuis 1678. Cernée de près par les guerres mémorables de Hollande et de la Ligue d'Augsbourg, assimilée par l'historiographie à tant d'autres agressions dont Louis XIV scandalisa ses contemporains, la guerre franco-espagnole des années 1680 était progressivement tombée dans l'oubli. Une lacune désormais comblée par ce livre.
Er zijn op dit blog al diverse lijsten gepubliceerd aan de hand van contemporaire pamflette, over de troepen die aanwezig waren bij de Slag van Seneffe. Op Tempo vond ik nog een lijst met verliezen, gerangschikt naar regiment.
Opvallend is, dat ik een aantal regimenten mis: het regiment Jonge Prins Maurits, Aylva, Amana, Mornout/Mauregnault, Waldeck, Heeswijck, Mario, Brantswart, Burmania, La Verne en Coranal.
Het regiment Jonge Prins Maurits was wel aanwezig, het bezette namelijk het dorp Seneffe in het begin van de slag. Prins Maurits werd hierbij gevangen genomen. De regimenten Aylva en Amana vochten in de tweede fase, maar van de rest kon ik niks vinden. van Mornout weet ik dat dit regiment niet aanwezig was bij Seneffe, het was toen gelegerd in Gent. (Bron: M.R.H. Calmeijer, de Slag bij Seneffe)
Earlier on, I have posted several orders of battles of the States' Army at Seneffe. There is a list of the States' army on the march to the French border but I found a casualty list on TEMPO, which I have copied above. It's interesting to compare this list to the one here, and I have noticed that several regiments are missing from the list being: Young Prince Maurice, Aylva, Amana, Mornout/Mauregnault, Waldeck, Heeswijck, Mario, Brantswart, Burmania, La Verne and Coranal.
The first three regiments were at the battle (as listed in Calmeijers book on the Seneffe battle, regiment Mornout/Mauregnault was stationed in Gant at that time, but the other ones? Either thet weren't at the battle, or they were one of the few that got of lightly.
'Friesland in het Rampjaar 1672, it jier fan de miste kânsen' onder redactie van Ds. Kalma en Dr. de Vries, is een gedegen boek over de militaire en politieke gebeurtenissen rond het jaar 1672, uitgegeven door de Fryske Akademy. Zoals de inleiders het stellen:
'Wy hawwe 1672 it jier fan de miste kânsen neamd. It hat wikkerdewik west of Fryslân wie der ûnderstrûpt, kretlyk as Gelderlan, Utert, Oerisel en Drinte. As de biskop fan Munster net al syn krûd op Grins forsketten hie...Miste kansen foar de fijan, mar ek foar Fryslan sels. Der kaem in folksbiweging, mar de demokratisearring roun up neat ut'
De militaire kant van de zaak wordt gedetailleerd beschreven door H.T. Obreen, die niet alleen uit de wat bekendere boeken als van Van Dam van Isselt put, maar ook uit lokale bronnen. Uit zijn tekst twee scans van de troepen op Friesland en de troepen in Friesland (F). De tekst wijst wel voor zich, opvallend is natuurlijk de forse 'derde man' die werd opgeroepen om het vaderland te beschermen. Het artikel bevat verder nog meer kaarten, een fraaie prent van Aylva en gevechtsbeschrijvingen.
~~
The front page and two scans of the book 'Friesland in het Rampjaar 1672, it jier fan de miste kânsen' edited by Rev. Kalma and Dr. de Vries, a book part in Frisian, part in Dutch, on the historic events in 1672 in the Province of Friesland.
As the editors state (the original text is in Frisian):
'We called the book 1672 the year of missed chances. It was a very close escape for Friesland, whch wasn't overrun like Gelderland, Overijssel or Drenthe. If the Bishop of Munster hadn't spilled his gunpowder on Groningen, things might have been very different. So missed opprtunities for the enemy, but also for Friesland itself: a popular movement started, but there was no democratic change.
The military side of 1672 is decribed in a thorough article by H.T. Obreen, who describes battles and leaders and lists the troops present in Friesland (marked with an F on the scan) up to company level.
Also noteworthy is the fact that about 6000 men were drafted into the army (the so called 'third man') to supplement the troops.
De Hollands-Franse oorlog die in 1672 begon eindigde in 1679 door een serie verdragen, opgemaakt in de stad Nijmegen. Het Historisch Nieuwsblad meldt dat aan deze vrede meer aandacht geschonken dient te worden (zonder er bij te vertellen waarom), de gemeente Nijmegen vindt dat er meer aandacht aan geschonken dient te worden (zonder te vertellen waarom), maar in het Nijmeegse museum het Valkhof neemt men alvast een voorschot door een nieuwe expositie en de opening van de vrede van Nijmegenzaal, waarbij de Franse en Spaanse ambassadeur aanwezig waren.
De website van het Valkhof is verder erg karig met het verstrekken van informatie, daarom ook een verwijzing naar een mooie website over de munten die geslagen zijn naar aanleiding van de vrede. Klik!
In a series of treaties, negotiated at the town of Nijmegen in 1678 and 1679, the wars that started in 1672 ended. For the town of Nijmegen, the dutch magazine Historisch Nieuwsblad a good idea to promote this event, but I think in the wrong way. The Valkhof Museum (terrible website BTW!) has opened a special wing for this event, but this link is more interesting, it shows the coins that were made to honour the peace treaties.
Van de website van Dr Picouet dit plaatje van een Spaanse musketier, veel meer hier plus hier een verslag van de slag van Seneffe. Voor de bronnen van dat verslag, raadpleeg dit blog.
~
The above pic comes from the excellent website of Pierre Picouet and shows a Spanish musketeer, more can be found here, and some info on Seneffe here. The sources for that article can be found on this blog.
Posts
.jpg)
